نوشتار حاضر، پژوهشی در زمینه مدل های موجود «علم دینی» و نقد و سنجش آن ها و در نهایت، اکتشاف پارادایم های اجتهادی دانش دینی یا به اختصار «پاد» است. در این نوشتار به ارایه نظریه ای منسجم در باب چیستی علم دینی، منابع و متدولوژی اثبات گزاره های آن پرداخته شده و تلاش شده است تا مدلی منقح و پارادایمی از علم دینی ارایه شود. نگارنده ضمن ماهیت شناسی پارادایم، معناشناسی و وجودشناسی آن از منظر کوهن مروری بر پارادایم های رایج در علوم انسانی نموده و پارادایم اجتهادی دانش دینی و رویکردهای مختلف نسبت به مبانی بنیادین دانش بشر در این زمینه را بررسی نموده و مبانی و اصول مستخرج از مدل «پاد» و مبادی تصوری و تصدیقی آن را بیان کرده است.