ریاض الافکار در توصیف خزان و بهار

ریاض الافکار در توصیف خزان و بهار کتابی است ادبی با چاشنیهای عرفانی و فلسفی که نویسنده ای آذربایجانی به نام یارعلی تبریزی در اوایل قرن دهم هجری در شهر بورسه، در غرب آسیای صغیر، ترکیه کنونی، تألیف کرده است. مؤلف در این کتاب مناظره ای تشکیل داده است به زبان حال میان خران و بهار که هر یک از این دو شخصیت درباره فواید خود با یکدیگر سخن می گویند و سعی می کنند که خود را برتر از دیگری نشان دهند شخصیتهای دیگری نیز همچون نسیم صبا و باد شمال و نرگس و گلهای دیگر نیز به زبان حال سخن می گویند و مجلسی ادبی و شاعرانه تشکیل می دهند.

کتاب به نثر نوشته شده، ولی مؤلف که خود شاعر هم بوده ابیات فراوانی از شعرای پیشین، به خصوص حافظ نقل کرده است شرح عراقی، اشارات خواجه نصیرطوسی و لمعات گلشن راز و رساله حق الیقین محمود شبستری و بهارستان عبدالرحمن جامی جزء مراجع نویسنده بوده است.در مقدمه ای که مصحح، نصرالله پورجوادی، نوشته است یارعلی تبریزی را که ناشناخته بوده است معرفی کرده و اثر او را تحلیل نموده است تألیف این رساله به زبان فارسی در اوایل قرن دهم هجری در شهر بورسه نشان می دهد که زبان و ادبیات فارسی چه اهمیتی در دوره عثمانی در آسیای صغیر داشته و این زبان نه تنها در دربار سلاطین عثمانی زبان رسمی بوده بلکه در شهرهای مختلف نیز زبان فرهنگ و ادب بوده است و در مجالس علمی و ادبی و شعرخوانی دانشمندان و ادبا و نوسیندگان وشعرا به این زبان تکلم می کرده اند. کتاب ریاض الافکار نیز ادبی و شعرخوانی بازتاب همین مطالب در شهر بورسه، در اوایل قرن دهم هجری، است این کتاب نخستین بار تصحیح و چاپ شده است.