در مطالعه هستی نیازمند شناخت پنج مرتبه از تجلیات حقیقت هستیم: ساحت ساختار اسماء که بیانگر دریچه ای به هستی از منظر اسباب است، ساحت کلمه که نمایان کننده جریان اثر و القاء در عالم است، ساحت آیات که نشان گر و پیام دهنده وحدت و یگانگی حقیقت در تجلیات هستی است، ساحت فلق که مشخص کننده سیر حرکت موجودات به سمت ربّ العالمین و پیدایش نظام مراتب است و نهایتاً ساحت کتاب که در آن هر حقیقتی در هستی ثبت و جاری می شود.
با تدبر در کتاب به مطالعه مفاهیمی چون ثبت و تثبیت، ثابت و متغیر، نزول و مراتب، پاداش و جزا و بالأخره تقدیر و سرنوشت پرداخته می شود. مواردی از این دست زمینه ساز بروز هر رحمتی در آفرینش محسوب می شوند.
مباحث فصل های کتاب
فصل اول: ثبت و تثبیت در کتاب
فصل دوم: حق، ثابت و متغیر
فصل سوم: حقیقت نزول
فصل چهارم: حکم و قوانین
فصل پنجم: محکم و متشابه
فصل ششم: اقتضائات و تثبیت
فصل هفتم: استنساخ و رونوشت حقیقت
فصل هشتم: کتاب و غایت آن
فصل نهم: قلم و اثبات
فصل دهم: امام و کتاب
فصل یازدهم: راه ها و موانع بهره مندی از کتاب