در مطالعه هستی نیازمند شناخت پنج مرتبه از تجلیات حقیقت هستیم: ساحت ساختار اسماء که بیانگر دریچه ای به هستی از منظر اسباب است، ساحت کلمه که نمایان کننده جریان اثر و القاء در عالم است، ساحت آیات که نشان گر و پیام دهنده وحدت و یگانگی حقیقت در تجلیات هستی است، ساحت فلق که مشخص کننده سیر حرکت موجودات به سمت ربّ العالمین و پیدایش نظام مراتب است و نهایتاً ساحت کتاب که در آن هر حقیقتی در هستی ثبت و جاری می شود. با تدبر در کتاب به مطالعه مفاهیمی چون ثبت و تثبیت، ثابت و متغیر، نزول و مراتب، پاداش و جزا و بالأخره تقدیر و سرنوشت پرداخته می شود. مواردی از این دست زمینه ساز بروز هر رحمتی در آفرینش محسوب می شوند.
مباحث فصل های کتاب فصل اول: ثبت و تثبیت در کتاب فصل دوم: حق، ثابت و متغیر فصل سوم: حقیقت نزول فصل چهارم: حکم و قوانین فصل پنجم: محکم و متشابه فصل ششم: اقتضائات و تثبیت فصل هفتم: استنساخ و رونوشت حقیقت فصل هشتم: کتاب و غایت آن فصل نهم: قلم و اثبات فصل دهم: امام و کتاب فصل یازدهم: راه ها و موانع بهره مندی از کتاب