محیط پیدایش اسلام

«محیط پیدایش اسلام»، سلسله گفتاری از شهید آیت الله دکتر بهشتی است که در آخرین شنبه هر ماه میلادی در سال های 1345 ـ 1346 (1966ـ1967) در مرکز اسلامی هامبورگ در جمع عده ای از دانشجویان و علاقه مندان به مطالعات اسلامی ایراد گردیده و آخرین جلسه آن در تاریخ 6 آبان 1346 (28 اکتبر 1967) بوده است. نخستین بخش این گفتارها به روش تحقیق دربارة ادیان اختصاص یافته و در بخش های بعدی با نگرشی پژوهشگرانه و همه جانبه، محیط پیدایش اسلام در شبه جزیرة عربستان و همسایگان آن یعنی ایران، روم، مصر و حبشه مورد بررسی قرار گرفته است که متأسفانه نوار گفتار مربوط به روم علیرغم تلاشی که جهت یافتن آن صورت گرفت، بدست نیامد. با وجود این، از آن جا که مجموعة بحث و همچنین سبک و روش آن جالب و بدیع بود، دریغمان آمد که به خاطر این نقیصه، از انتشار اصل این سلسله گفتار خودداری کنیم، به ویژه آن که شهید بهشتی در آغاز هر بحث، تلخیصی از آن چه در جلسات قبل گفته شده را تکرار نموده و از این جهت رشتة کلام در طول بحث محفوظ مانده است.
در ویرایش متن گفتارها، تلاش بر حفظ کامل امانت داری بوده است، به نحوی که در مواردی کاملاً ضروری با اصلاحاتی مختصر، از انجام اضافاتی گسترده تر، که ممکن بود در زیبایی متن تأثیرگذار باشد، خودداری گردید و چنانچه مشاهده خواهد شد سیاق بیان در طول کتاب محفوظ مانده است.