سیره تربیتی پیامبر (ص) و اهل بیت (ع)

معرفی کتاب

کتاب سیره تربیتی پیامبر (ص) و اهل بیت (ع)، نوشته محمد داودی و سید علی حسینی زاده است و در انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) به چاپ رسیده است. در این اثر، سیره پیامبر(ص) و اهل بیت (علیهم السلام) بررسی و اصول و روش های تربیتی نهفته در سیره آنان در حیطه های تربیت فرزند، تربیت اعتقادی، تربیت عبادی، تربیت اخلاقی و تربیت علمی استخراج و تبیین شده است.

پیامبران، نخستین انسان هایی بودند که تربیت دیگران را یکی از وظایف اصلی خود قرار دادند. نقش انبیا در تربیت و ترقی و تمدن بشری به اندازه ای است که می توان گفت اگر پیامبران و تلاش های طاقت فرسای آنان نبود، خبری از تمدن و ترقی و انسانیت نبود. خاتم پیامبران، حضرت محمد مصطفی(ص) نیز از زمان برگزیده شدن به رسالت تا زمان رحلت، با تمام وجود به کار تربیت مشغول بود. علاقه او به تربیت و هدایت مردم و شفقت و دلسوزی اش به اندازه ای بود که تربیت نایافتگی مردم و گمراهی آنان خاطر ایشان را بسیار بیشتر از خاطر گمراهان و تربیت نایافتگان می آزرد.

پیامبر خدا(ص) در کار تربیت چنان با مهارت و درایت عمل می کرد که در مدتی کوتاه بذر فعالیت هایی که وی در قلب و جان مردم نشانده بود، جوانه زد، بالید و به بار نشست و میوه شیرین آنها کام مردمان شبه جزیره را شیرین کرد، دعوت وی سراسر شبه جزیره را گرفت و اعراب فوج فوج به آیین وی روی آوردند. پس از پیامبر(ص) نیز اهل بیت(علیهم السلام) راه وی را ادامه دادند و توانستند با تدبیر خود آموزه های ناب اسلام را در میان مسلمانان به رغم مخالفت حکومت ها، بگسترند.

بدین ترتیب، بررسی سیره تربیتی پیامبر(ص) و اهل بیت (علیهم السلام) می تواند چراغی فراروی مربیان و والدین در تربیت نسل جدید باشد و تاریکی های این مسیر سخت و پرمخاطره را برای آنان روشن سازد؛ زیرا بررسی سیره های تربیتی آنها پرده از روی قواعد، اصول، روش ها و فنون تربیتی به کار رفته در رفتارهای تربیتی آنان برمی دارد و مربیان و والدین می توانند از این روش ها و قواعد در فعالیت های تربیتی خود بهره ببرند.

کتاب حاضر مهم ترین مباحث مطرح شده در مجموعه چهار جلدی کتاب سیره تربیتی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) را که پیش از این از سوی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تدوین و منتشر شده بود، به طور خلاصه، در یک جلد و در قالب کتاب درسی برای استفاده طلاب علوم دینی و دانشجویان علاقه مند تدوین و تنظیم کرده است.

برای بهتر زیستن و زودتر به مراتب کمال انسانیت رسیدن، توجه به شیوه های تربیتی پیامبر(ص) و اهل بیت(علیهم السلام) بهترین و کامل ترین الگو برای آموزش و پرورش انسان ها در راه دستیابی به سعادت و پیشرفت است. مجموعه حاضر بدین منظور و با هدف آشنایی دانشجویان با سیره تربیتی پیامبر(ص) و اهل بیت(علیهم السلام) تهیه شده است. کتاب در شش فصل و هجده مبحث تنظیم شده است. تربیت و نوع نگارش آن به گونه ای برنامه ریزی شده که مطالب آسان تر درک و به ذهن سپرده شود. به منظور درک بهتر مفاهیم این مجموعه، با دقت به پیشنهادهای زیر توجه نمایید:

فصل نخست کتاب با عنوان «کلیات»، از سه مبحث تشکیل شده است. این فصل دانسته هایی است که خواننده پیش از مطالعه سیره تربیتی پیامبر(ص) و اهل بیت(علیهم السلام) آنها را باید بداند. هر فصل کتاب به بررسی مبحث هایی درباره موضوع آن فصل پرداخته است.

پیش از شروع به مطالعه هرفصل، اهداف مرحله ای و اهداف آموزشی آن فصل را به دقت مطالعه کنید. این اهداف خواهند گفت که هنگام مطالعه باید به دنبال فهم چه مطالبی باشید. در پایان هرمبحث، مطالبی با عنوان «خلاصه مبحث» آورده شده است. این قسمت را با دقت مطالعه کنید. این کار به شما کمک می کند تا پس از مطالعه هرمبحث، یک بار دیگر مطالب مهم را بخوانید و به ذهن بسپارید. این کار در یادگیری شما نقش بسیار مهمی دارد.

در پایان هرمبحث و نیز در پایان هرفصل پرسش هایی آورده شده است، این پرسش ها برای کسب اطمینان از رسیدن به اهداف مرحله ای و آموزشی فصول و نهایتا دستیابی به هدف آموزشی نهایی، طرح ریزی شده است، دانشجویان باید در پایان مطالعه هرفصل به آنها پاسخ دهند.

هم چنین در پایان هرمبحث سوالاتی با عنوان «بحث و پژوهش» طرح شده است که برای جمع آوری و کسب اطلاعات بیشتر درباره موضوع آن مبحث، شما را راهنمایی می کند. اگر برای دریافت و درک برخی مطالب مشکل دارید و یا مایل هستید در مورد برخی مفاهیم طرح شده اطلاعات بیشتری به دست آورید، از منابع معرفی شده در «فهرست منابع» بهره ببرید.