گزیده دانش نامه امیرالمومنین علیه السلام

معرفی کتاب

اکنون گزیده دانشنامه امیر المؤمنین علیه السلام، به سانِ آینه، موضوعات کتاب اصلی را این گونه نمایان ساخته است:

بخش یکم: تبار امام علی علیه السلام. در این بخش، از نیاکان امیر مؤمنان و محیط رشد و زندگانی وی، پدر و مادر وی، نامها و کنیه ها و لقب های وی، سیرت و صورت ایشان، ازدواج های امام علیه السلام، و زنان و فرزندان او، سخن رفته است.

بخش دوم: امام علی علیه السلام باپیامبر صلی الله علیه و آله. این بخش، نشان میدهد که امام علیه السلام، دوش به دوش پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، از بعثت تا رحلت، برای حاکمیت اسلام کوشید و در تمام صحنه ها همراه پیامبر خدا و در همه عرصه های دشواری و خطر، پیشتاز بود.

بخش سوم: کوشش های پیامبر صلی الله علیه و آله برای رهبری علی علیه السلام پس از ایشان. در این بخش، ولایت و امامت علی بن ابی طالب علیه السلام در قالب تلاش پیامبر خدا صلی الله علیه و آله برای سعادت امّت، بازخوانی شده ودلایل عقلی و نقلی اثبات این مدّعا که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، امّت را بیسرپرست و آینده امّت را بدون طرحی مشخّص، رها نکرده (بلکه با زمینهسازیهای گسترده و رهنمودها، اشاره ها و صراحت های فراوان، آینده را به روشنی ترسیم نموده)، گزارش شده است.

بخش چهارم: امام علی علیه السلام پس از پیامبر صلی الله علیه و آله. در این بخش، زمینه ها و علل نادیده انگاشته شدن رهنمودهای پیامبر صلی الله علیه و آله در باره آینده امّت و رهبری امام علی علیه السلام، بازشناسی و چگونگی و چرایی مواضع حکیمانه امام علیه السلام تبیین شده است.

بخش پنجم: سیاست امام علی علیه السلام. در این بخش، زمامداری امام علیه السلام، و اصلاحات ایشان و مبانی آن و بازتابهای این اصلاحات در جامعه، آمده است.

بخش ششم: جنگهای امام علی علیه السلام. در این بخش، چرایی و چگونگی بر آمدن فتنهها و نیز ریشهها، روندها و پیامدهای آنها، بررسی گردیده و همچنین فتنههای «ناکثین»، «قاسطین» و «مارقین» در رویارویی با حرکت اصلاحی امام علیه السلام و موضع اصولی وانعطاف ناپذیر آن بزرگوار در برابر حقوق الهی و حقوق مردم و ارزشها، گزارش شده است.

بخش هفتم: روزگار سختی. این بخش، مرثیه مظلومیت امیر المؤمنین علیه السلام، و انعکاس فریادهای تنهایی آن بزرگوار است. این بخش، نشان می دهد که در این روزگار، دیگر از آن رویکرد گسترده آغازین، خبری نبود؛ مردم از حضور در جبهه ها تن میزدند و فراخوانی هایِ امام علیه السلام را پاسخ نمی گفتند. گلایه های مکرّر ایشان از مردم، نشان دهنده گرانْجانی، دنیازدگی و سستی مردمان آن روزگار است.

بخش هشتم: شهادت امام علی علیه السلام. گزارش پیشگویی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله از شهادت امام علی علیه السلام، و گفتار امام علیه السلام در باره شهادت خودش و مسائل مرتبط با آن (همانند:چگونگی ترور، سخنان آموزنده امام علیه السلام از هنگام ترور تا لحظه شهادت، و ...)، در این بخش آمده است.

بخش نهم: دیدگاه هایی در باره شخصیت امام علی علیه السلام. در این بخش، خواننده، شخصیت امام علی علیه السلام را از منظر قرآن، پیامبر صلی الله علیه و آله، خود امام علیه السلام، اهل بیت علیهم السلام، همسران پیامبر صلی الله علیه و آله، اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله، یاران امام علیه السلام، شماری از برجسته ترین شیفتگان و مدافعان و حتّی مخالفان و دشمنانش می نگرد.

بخش دهم: ویژگیهای امام علی علیه السلام. ابعاد شخصیت امام علیه السلام و ویژگی های اعتقادی، اخلاقی، عملی، سیاسی، اجتماعی و فکری آن ابرمرد تاریخ، در این قسمت آمده است.

بخش یازدهم: دانش امام علی علیه السلام. علی علیه السلام، برترین و ارجمندترین شاگرد مکتب محمّد صلی الله علیه و آله است. او کسی است که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، جانش را از دانش، آکَنْد و گستره حقایق را بدو نمایاند و به گواهی صحابه و به تعبیر متون حدیث و سیره: «درهای علم را بر روی او گشود». در این بخش، با اندکی از آنچه یاد شد، آشنا می شویم.

بخش دوازدهم: داوریهای امام علی علیه السلام. در این بخش، از جایگاه امام علی علیه السلام در داوری، به عنوان «أقضی الامّة (بهترین قاضی امّت)» و نمونه هایی از داوری های آن بزرگوار در زمان پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و روزگار خلافتش سخن به میان رفته است.

بخش سیزدهم: کرامتهای امام علی علیه السلام. در این بخش، نمونههایی از قدرت معنوی، ولایت تکوینی و جلوههای خلیفةُ اللهیِ آن امامِ انسانها آمده است؛ نمونههایی مانند: اجابت شدن دعاهای ایشان، سخن گفتن ایشان از ناپیداها و نادیدهها (اخبار مَغیبات) و ....

بخش چهاردهم: مهرورزی به امام علی علیه السلام. متون گزارش شده در این بخش، نشان می دهند که دوست داشتن علی علیه السلام، دوستی با خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله بوده، واجب و عبادت ونعمت است و ریسمان محکم الهی و بهترین عمل و سرلوحه اعمالِ مؤمنان است.

بخش پانزدهم: دشمنی با امام علی علیه السلام. متون احادیث معتبر فریقین، در این بخش، نشان دهنده آن اند که دشمنان علی علیه السلام، از رحمت الهی به دورند و هلاکت آنان، قطعی است ودشمن داشتنِ او، نشانِ نفاق، فسق و شقاوت است.

بخش شانزدهم: یاران و کارگزاران امام علی علیه السلام. در این بخش، خواننده، با شرح حال و چگونگی شخصیتِ شماری از یاران و کارگزاران امیر مؤمنان، به اجمال، آشنا میشود. موضع امام علیه السلام در برابر اصحاب و کارگزارانش، تأمّل برانگیز و درس آموز است.