کتاب حاضر تکمله و کتاب دوم تاجیکان در مسیر تاریخ است و شامل چهارده مقاله از اندیشمندان صاحب نام روس و ایرانی و تاجیک و سمرقندی و بخارایی است.
همه این مقالات حاوی تحلیل و بررسی عمیق علمی است. بخش دوم و اساسی کتاب سوگنامه بلخ و بخاراست و نگاهی است به تاریخ دو سه قرن اخیر و استبداد حاکمان وقت در تاجیکستان و مصائبی که بر قوم تاجیک رفته است؛ چندان که در این روزها یک نفر شاعر و نویسنده با استعداد فارسی گوی باقی نمانده است!
در سمرقند قندِ ما شد زهر در بخارا بخـار گردیدیم ... این بخش نشان می دهد که هنوز مسئله نقض حقوق مردم تاجیک در جمهوری ازبکستان و مبارزه بی رحمانه علیه زبان و فرهنگ آنان در وطن تاریخی قوم تاجیک ادامه دارد.