اصل این رساله، اولین دوره از درس های اخلاقی و عرفانی حضرت علامه مفسر و حکیم و عارف آیت الله طباطبایی در حوزه علمیه قم می باشد که توسط حضرت علامه به عنوان تقریرات به رشته تحریر در آمده و با تنقیحات و اضافاتی از ایشان طبع گردیده است. در این کتاب کیفیت سیر و سلوک الی الله به طور اجمالی و تفصیلی، شرح تفصیلی عوالم مقدم بر عالم خلوص، مباحثی همچون شرایط لازم سلوک، مراتب مراقبه، لزوم استاد و طرق مختلفه نفی خواطر، به سبکی جامع و شیوا مطرح گردیده است.
این کتاب دارای چهار بخش اصلی است : 1 ـ معرفت اجمالی و طرح کلّی سلوک إلی الـله . 2 ـ شرح عالم خلوص و عوالم دوازده گانة مقدّم بر آن . 3 ـ مقدّمات عملی سلوک إلی الـله . 4 ـ تفصیل شرائط عملی در سلوک إلی الـله
برخی مباحث منتخب کتاب نیز عبارتند از : ـ دعوت قرآن به تعقّل و علوم عقلی توأم با تزکیه و خشوع قلب . ـ لزوم متابعت کامل از جمیع أحکام شرع در تمام مراحل سلوک . ـ سلسلة عرفای یک قرن اخیر و مشایخ علاّمه در معارف إلهیّه . ـ علّت عدم وصول همگان به کمالات انسانی . ـ روش مرحوم آیة الـله ملاّ حسینقلی همدانی در نفی خواطر . ـ انکشاف عوالم چهارگانة توحید در اثر مراقبه و توجّه به نفس . ـ معرّفی طریقة «إحراق» .