روزگار سخت

روزگار سخت (Hard Times) رمانی از چارلز دیکنز (1812-1870)، نویسنده انگلیسی، که در 1854 منتشر شد و حاصل مشاهدات نویسنده درباره وضع صنعت در شهر منچستر و پرستون و زندگی کارگردان و روابطشان با کارفرمایان است. تامس گرادگریند، نمونه صاحب صنعت تسلط جوی و اهل شهر کوکناون از مراکز صنعتی، «مردی است کاملاً اهل عمل» که به چیزی جز واقعیات و آمار عقیده ندارد و فرزندان خود لویز و تام جوان را با سرکوب کردن بی رحمانه جنبه های ذوقی و آرمانی طبیعتشان تربیت می کند. لویز را به زنی به کارخانه داری خسیس و حقه باز به نام جوسایا باندربی می دهد که سی سال از او بزرگتر است و خلق و خویی بس خشن دارد و از آن قماش آدمهایی است که تمدن صنعتی به وجود می آورد. لویز تا اندازه ای از آن جهت به این زناشویی تن در می دهد که تربیتی که پدرش به او داده، او را وقیح و بی اعتنا بار آورده است و تا اندازه ای هم به این جهت که می خواهد به برادرش، که تنها کسی است که دوست دارد و کارمند باندربی است، کمک کند. سیاست بازی بی رحم که به چیزی اعتقاد ندارد، به نام جیم هارتهاوس ، به کوکتاون می آید و با استفاده از زندگانی توأم با ناکامی لویز، سعی می کند که او را فریب دهد. ولی لویز، که در بدبختی نیک ترین عواطف خود را دوباره به دست آورده است، به خانه پدرش می گریزد و از او درخواست حمایت می کند. گراد گریند تازه به دیوانگی زیان بخش اخلاق و رفتار خود پی می برد. در خلال این احوال، تام در بانک کارخانه دار دست به سرقت کوچکی می زند و گناه خود را به گردن بی گناهی به نام استیون بلکپول می اندازد. اما چون عاقبت جرمش برملا می شود، به خارج از کشور فرار می کند. روزگار سخت، چه از لحاظ سبک و چه از لحاظ اندیشه، متأثر از کارلایل است و همانطور که راسکین به درستی گفته است، به ادبیاتی مشاجره آمیز که ظهور صنعت به وجود آورده است تعلق دارد. گیلبرت کیث چسترتون درباره این کتاب گفته است: «شاید این تنها باری باشد که دیکنز، در حال دفاع از خوشبختی فراموش کرده است خوشبخت باشد.» در واقع، موضوع اجتماعی کتاب به دیکنز اجازه نداده است که هنر خود را در تشریح جزئیات و ظریف کاریها به جلوه درآورد.