روشن ترین آگاهی انسان از عالم هستی، آگاهی او از خویشتن است از این رو انسان به عنوان موضوع آگاهی، پنجره ای باز به سوی جهان هستی، و بهترین نکته ی شروع برای جهان شناسی و خداشناسی است. بر همین اساس ادیان الهی بر خودشناسی تأکید بسیار دارند.
در این کتاب به موضوعاتی مانند سرشت و فطرت انسان، ساحت های وجودی او و نمودهای انسان در متون اسلامی پرداخته است. همه شاخه های علوم انسانی که هر کدام درباره هست ها و بایدهای انسان سخن می گویند، می توانند با مراجعه به دین، نگاه خالق انسان به انسان را دریافته و با دیدی فراخ تر و ژرف تر، انسان را فهم کنند. شناخت جامع انسان پیش نیاز همه سیاست گزاران امور بشری است و تلاش آنان در هر ساحتی اعم از فرهنگ، اقتصاد تعلیم و تربیت، سیاست و... براساس شناخت انسان است. در نظر نگرفتن ابعاد وجودی انسان، تمایلات و گرایش های شکفته و ناشکفته، ثابت ها و متغیرهای او، انسانی غیر واقعی و ناموزون را ترسیم خواهد کرد و دانش های مبتنی بر آن همچون بنای کژبنیاد خواهد بود.
این کتاب در دو بخش انسان شناسی و فطرت ـ بخش دوم: ساحت ها و نمودهای انسان تهیه و تنظیم شده است.