عدالت سیاسی

برای گشوده شدن افق های نخستین برای تحلیل و بررسی دقیق تر عدالت سیاسی از منظر اندیشه سیاسی اسلام ، کوشیدیم تا در گام اول برخی از نگاه ها نگرش ها و دیدگاه های موجود را بررسی کنیم. برای این امر در این مجموعه، مقالات را در شش فصل سامان دادیم.
در فصل اول به مفاهیم و کلیات بحث پرداخته ایم. که در مقاله اول عدالت اجتماعی و مسائل آن مورد بحث قرار گرفته است. مقاله دوم عدالت دارای ابعاد گوناگونی همچون عدالت اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اداری بوده و حوزه های مختلف از زندگی جمعی انسان را شامل می شود. در مقاله سوم نویسنده می کوشد تا به مفهوم کاربردی عدالت، شاخص های اجرایی و سپس به موانع اجرایی آن بپردازد.
در فصل دوم به عدالت و مفاهیم همسو پرداخته شده. در مقاله اول تعامل عدالت و آزادی در اندیشه سیاسی اسلام کانون توجه بوده است. در مقاله دوم بر یکی از مفاهیم همسوی عدالت که شورا و مشورت باشد تأکید شده است.
در فصل سوم به عدالت سیاسی در دیدگاه سیره اهل بیت(ع) می پردازد که خود یکی از منابع مهم در فهم عدالت سیاسی است. در مقاله اول این فصل عنوان «پیوند سیاست و عدالت در سیره فاطمه زهرا (س)» در جست و جوی رابطه میان سیاست و عدالت از منظر فاطمه زهرا (س) است.مقاله دوم با عنوان «عدالت خواهی و خودکامگی ستیزی در اندیشه سیاسی علی(ع) به عدالت در حوزه حکومتی و پیامدهای آن توجه دارد. مقاله سوم با عنوان امام علی(ع) و ابعاد عدالت اجتماعی به سفارش ها و دستورهای امام علی(ع) در طول زمامداری خود به استانداران و فرمانداران در ممالک مختلف اسلامی می پردازد.
فصل چهارم به عدالت سیاسی در دیدگاه اندیشوران معاصر می پردازد که از اهمیت بسزایی برخوردار است. در مقاله اول با عنوان عدالت و کرامت انسانی در اندیشه امام خمینی(ره) به رابطه میان عدالت و کرامت انسانی می پردازد. مقاله دوم این فصل به عدالت و آزادی در رویکرد آیت الله سیدمحمدباقر صدر می پردازد که تأمل ها و اندیشه ورزی های ارزشمندی در این باره داشته است. مقاله سوم به فلسفه عدالت، در اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری می پردازد.
فصل پنجم عدالت سیاسی و تجربه رشد نام دارد که تلاش شده تا پشتوانه نظری و ارتباط استوار میان عدالت و پیشرفت را تبیین کنیم. در مقاله اول با عنوان پیوند عدالت و پیشرفت در حوزه سیاست بر پیوند عمیق میان عدالت و پیشرفت تأکید شده. در مقاله دوم با عنوان گفتمان عدالت سیاسی در انقلاب اسلامی به تجربه انقلاب اسلامی برای آزمودن عدالت و تکاپو و حرکت در آن می پردازد.
فصل ششم در نگرشی تطبیقی و انتقادی، به نقد و بررسی عدالت سیاسی در دیدگاه اندیشوران غربی می پردازد. مقاله اول به نقد و بررسی دیدگاه ایمانوئل کانت یکی از متفکران بزرگ و تأثیرگذار مغرب زمین درباره حکومت دینی می پردازد. مقاله بعد به نقد و بررسی یکی از مشهورترین نظریه های عدالت در غرب می پردازد که جنبه های سیاسی- اجتماعی برجسته ای دارد.