سکولاریسم (دوره دو جلدی)

کتاب دو جلدی سکولاریسم در پاسخ به سئوالاتی نظیر موارد ذیل تدوین شده است:
- مقصود از سکولاریسم چیست و چه تفاوتی با سکولاریزاسیون و لائیسیزم دارد؟
- با توجه به پیشینه و زمینه های سکولاریزاسیون در جهان غرب و مسیحیت، آیا سکولاریزاسیون در جهان اسلام - به ویژه در جوامع شیعی- امکان پذیر است؟
- پیش زمینه های تحقق سکولاریسم در جهان غرب و مسیحیت چیست؟
- آیا تعریف و تحلیل «دین» و «حکومت» می تواند بیانگر دخالت یا عدم دخالت دین در شئون سیاسی و حکومتی باشد؟
- آیا دین و سیاست اهداف متمایزی دارند؟
- رابطه دین و حکومت چگونه رابطه ای است؟
- چگونه می توان برای انبیاء دو هدف در نظر گرفت (اصلاح دنیا و آخرت) در حالی که این دو در تزاحم با یکدیگرند؟
- آیا دخالت دین در سیاست لغو است؟
- آیا پرداختن به مصالح دنیایی موجب تنزیل و کاهش مقام و منزلت خدا و پیامبران نیست؟
- دین نهادی است اجتماعی یا مقوله ای فرانهادی؟
- اعتقاد به رابطه دین و دولت برآمده از پیش فرض ها و انتظارات معتقدین به آن است و با تغییر آن پیش فرض ها و انتظارات نظریه پیوند دین و دولت مورد تردید قرار می گیرد.
- دین از ارایه معرفت عملی که دستمایه بنیادین برنامه ریزی های کلان اجتماعی است ناتوان و ناکام است.
- دین امری فردی و اختیاری است و حکومت پدیده ای اجتماعی و دارای الزام و اجبار است، جمع این دو پدیده چگونه امکان پذیر است؟
- با توجه به این که دین امری فراگیر و انسان شمول است و سیاست مسأله ای منطقه ای و مرزبندی شده، چگونه می توان از سیاست دینی سخن گفت؟
- دین مظهر رحمت الاهی و پیام آور رحمت است و استفاده از زور و خشونت لازمه اعمال قدرت و حکومت؛ در این صورت سازگاری بین دین و حکومت و سیاست چگونه ممکن است؟
- آیا دلایلی از کتاب و سنت مبنی بر دخالت دین در شئون دنیوی بشر وجود دارد؟
- اگر تشکیل حکومت جزء دین و وظایف دینی است، چرا ائمه اطهار(ع) از حکومت کناره می گرفتند و در میان انبوه پیامبران و امامان جز تعداد اندکی به حکومت نپرداخته اند؟
- آیا دین- خصوصاً اسلام - در ساختار نظام دولتی، نظریه ویژه ای دارد، یا در واقع از همان نظام های سکولار و لائیک الگوبرداری کرده است؟
- با توجه به اینکه قدرت و ثروت از عوامل اجتناب ناپذیر حکومت اند، آیا پیوند آن دو با دین موجب ظاهرگرایی و قشریگری در امر دین، و سمیت قرار دادن قرائت واحد، و زدودن مجال طرح قرائت های مختلف از دین، و سرکوب دگراندیشان و لاجرم مانع رشد معرفت دینی نمی شود؟
- آیا دنیوی کردن دین یا دینی کردن حکومت و سیاست، موجب استفاده ابزاری از دین در جهت خواسته ها و منافع سیاسی نمی شود؟
- حکومت دینی و رسمیت دهنده قرائت واحد از دین است و مجال طرح قرائت های مختلف را از بین می برد. آیا این منجر به سرکوب دگراندیشان و مانع رشد معرفت دینی نمی شود؟
- دولت دینی چگونه با حق مشارکت سیاسی مردم سازگار است؟
- مدیریت کارآمد مدیریت علمی است و مدیریت فقهی از کارآیی لازم برخوردار نیست.
- آیا دخالت عالمان دین در سیاست با قداست آنان و قداست دین ناسازگار نیست؟
- تجربه تاریخی نشان می دهد که برقراری حکومت دینی نفرت انگیز و موجب گریز از دین است و سکولاریزاسیون سیاست و حکومت مآلاً به نفع دین می انجامد.