وحی نبوی: بررسی نقش پیامبر در پدیده وحی

مسئله وحی در اندیشه و باور دینی از جایگاه مهمی برخوردار است. اهمیت این مسئله در نگاه ادیان وحیانی، به ویژه اسلام، مضاعف است. وحی پدیده غیبی و خارق العاده است که پیامبران الهی از آن بهره مند گردیده و از این طریق به معارف و حقایقی دست یافته و بر اساس مأموریت الهی خویش آنها را به بشر ابلاغ کرده اند.

کتاب حاضر بر آن است که از قدسی و ماوراءالطبیعی بودن وحی و آورده های وحیانی دفاع کند؛ دیدگاهی که همواره مورد قبول بیشتر مسلمانان و بلکه مورد اجماع آنان بوده و نظریه های مخالف آن به عنوان نظریه هایی شاذ و بدعت آمیز به شمار آمده است. و در آن به پرسش های بسیاری درباره وحی و قرآن کریم پاسخ داده شده است از جمله:

1- آیا پیامبر(ص) در معنا و محتوای وحی نقش فاعلی داشته است؟

2- آیا معارف و احکام دینی تحت تأثیر عقاید و معرفت های عصر پیامبر(ص) و جزیرةالعرب پدید آمده است؟

3- آیا دانش پیامبر(ص) در زمینه طبیعت شناسی، تاریخ و انسان شناسی در حد دانش و آگاهی مردم عصر او، به خصوص جزیرةالعرب بوده است؟

4- آیا وحی از مقوله احساس و الهام شاعرانه است؟

5- آیا وحی از سنخ تجربه های دینی مؤمنانه و عارفانه است؟

6- آیا در پیروی از پیامبر(ص) نسبت به احکام عبادی و غیر عبادی تفاوتی وجود دارد؟...

پیامبران الهی در وحی، نقش قابلی داشته اند، نه نقش فاعلی. آنان وحی را در عالی ترین مرتبه و متناسب با ظرفیت وجود خود فهم کرده و برخورداری از ویژگی عصمت بدون کم و کاست آن را دریافت نموده و به بشریت ابلاغ کرده اند.

تحقیق حاضر از سه بخش تشکیل شده است:

- بخش اول دیدگاه دکتر سروش درباره وحی تبیین و دلایل وی نقل و بررسی گردیده است.

- بخش دوم وحی و تجربه های بشری است.

- بخش سوم تحقیق نتایج و پیامدهای نظریه دکتر سروش در باب وحی را تبیین و تحلیل کرده است.