سلام پیش دبستانی ها 27: پرورش مهارت های دیداری - فضایی

معرفی کتاب

کتاب پرورش هوش دیداری - فضایی برای کودکان 4 سال به بالا تالیف شده است. امروزه این هوش بیشتر از هوش های دیگرمورد توجه قرار گرفته است. اهمیت آن در زندگی روزمره و خلق آثار هنری، اختراعات جدید، ابداعات و نوآوری های مدرن و شیوه های حل مسئله، بیش از پیش آشکار شده است. این کتاب با شیوه ای کاملا" علمی و گام به گام، روش های پرورش این هوش را آموزش می دهد. کودکانی که از این توانایی بهره مند هستند و یا این مهارت در آن ها به تدریج پرورش داده شود به نوعی حساسیت و ادراک دیداری دست پیدا می کنند، مانند دقت به خطوط، حالت ها، حجم ها، وسعت و مساحت ها ، تقارن و عدم تقارن ها، هماهنگی و عدم هماهنگی ها ، الگوها ، رنگ ها و غیره. پرورش هوش دیداری - فضایی از پایه های رشد خلاقیت در کودکان است، که در این کتاب ابعاد مختلف آن معرفی و تمرین های مربوط به آن آورده شده است. برخی از آن ها عبارتند از: ادراک دیداری - فضایی، ادراک هندسی محیط، تشخیص موقعیت فضایی، روابط فضایی و...

هوش دیداری - فضایی
هوش دیداری - فضایی از دو جزء اصلی تشکیل شده است . بخش اول آن شامل درک دقیق و مشاهده متمرکز بر جهان دیداری - فضایی یا محیط اطراف کودک است. بخش دوم آن شامل توانایی کودک در تغییر و تحول در چیزهایی است که در محیط اطرافش مشاهده کرده و سپس در ذهن و تخیلات خود آن را به شکل و یا نحوه­ی جدیدی تغییر داده است .

بنابراین چنین کودکی می تواند در محیط اطراف خود یا در ذهنش، چیزهایی را ببیند و به چیزهایی دقت کند که سایر افراد قادر به دیدن آن نیستند یا به سادگی از کنار آن می گذرند . ضمناً می تواند از طریق روش های ذهنی یا فیزیکی دست به خلق چیزهای جدیدی بزند . مثلاً با الگوبرداری از چیزهایی که می بیند می تواند نقاشی، طراحی، مجسمه سازی کند، یا با دقت کردن به اطرافش و الهام گرفتن، ابداعات و اختراعات جدیدی انجام دهد . کودکانی که از این توانایی بهره مند هستند و یا این مهارت در آن ها به تدریج پرورش داده شود به نوعی حساسیت و ریزبینی دست پیدا می کنند، مانند دقت به خطوط، حالت ها، حجم ها، وسعت و مساحت ها ، تقارن و عدم تقارن ها، هماهنگی و عدم هماهنگی ها ، الگوها و رنگ ها و غیره.

در دنیای مدرن امروزی بهره مندی از هوش دیداری - فضایی یک توانایی منحصر به فرد محسوب می شود و معمولاً افرادی که از این نوع هوش بهرة بیشتری دارند و مهارت های لازم در آنان به خوبی پرورش داده شده است در هر رشته، شغل و یا تخصصی که دارند نسبت به اطرافیان خود ، در صد موفقیت بیشتری دارند.

آلبرت انیشتین، چارلز داروین و زیگموند فروید با بهره گیری از هوش دیداری - فضایی و تجسمات و تخیلات خود توانستند در بین دانشمندان، بیشترین تأثیر را بر علم قرن بیستم بگذارند. هر سه نفر آن ها برای خلق نظریات علمی خود که باعث تحولات بسیار بزرگی در علم شدند، از تجسمات دیداری و تخیلات بهره می گرفتند. چارلز داروین همیشه در دفترهای یادداشت خود علاقه و شیفتگی زیادی نسبت به تصویر درخت نشان می داد. درخت برای او به عنوان نمادی محسوب می شد که به وسیله آن مفهوم فرضیه تکامل تدریجی را مطرح کرد. او در یکی از یادداشت های خود در کنار تصویر درختی که کشیده است نوشته : « موجودات زنده مانند یک درخت هستند، درختی که به گونه ای نامنظم شاخه می دهد و هم زمان با از بین رفتن شکوفه های انتهایی، شکوفه های جدید جای آن ها را می گیرند.»

آلبرت انیشتین کودکی بود که خیلی دیر زبان باز کرد. از نوعی اختلالات یادگیری رنج می برد. در درس و تحصیل زیاد موفق نبود و ساعت های زیادی در طول روز را می خوابید. بهره مندی او از هوش دیداری - فضایی بسیار زیاد باعث شد تا فرضیه های فیزیک را به صورت ذهنی تجسم کند و همین توانمندی او منجر به ارائه نظریه نسبیت شد.

زیگموند فروید با استفاده از هوش دیداری - فضایی ، کوه یخی را تصور کرد که فقط بخش کوچکی از آن از دریا بیرون آمده و حجم بسیار زیادی از آن در زیر آب قرار دارد . بر این اساس بود که رابطه خودآگاه انسان با ضمیر ناخودآگاه را بیان نمود و نظریه خود را در مورد شخصیت انسان و تأثیرات ناخودآگاه بر رفتارهای کنونی تشریح کرد .

ساده ترین تعریف برای هوش دیداری - فضایی اینست که با به کارگیری این هوش، فرد می تواند شکل ها را در ذهن خود، حرکت دهد و بچرخاند و آن را به صورت سه بعدی از زاویه های متفاوت ببیند. کودکی که از این هوش برخوردار است معمولاً برای فکر کردن به تصاویر ذهنی خود رجوع می کند و از تصاویری که تجسم کرده است کمک می گیرد. وقتی می خواهد اطلاعاتی را به یاد بیاورد ، تصویرهای ذهنی آن را مرور می کند . برای به خاطر سپردن و ذخیره اطلاعات در ذهنش سعی می کند آن ها را به صورت بسته های تصویری و شکل های مختلف به خاطر بسپارد. کودکی که هوش دیداری - فضایی پرورش یافته ای دارد، ورودی های سایر حواس خود را از طریق آن ترجمه و تفسیر می کند. مثلاً می تواند برای بوهای مختلف شکل و رنگ های خاصی را تجسم کند یا می تواند هر کلمه ای را که می شنود در ذهنش تصویرسازی نماید . مزه ها و احساس های مختلف برای او یادآور شخصیت ها ، شکل ها، رنگ ها و نمادهای خاصی هستند.