ارتباطات آئینی؛ از گفتگو های روزمره تا جشن های رسانه ای شده

جای کتاب "ارتباطات آیینی: از گفتگوهای روزمره تا جشن های رسانه ای شده" در ادبیات مطالعه ارتباطات به زبان فارسی خالی بود و این کتاب را در حوزه مطالعاتی خاص آن باید اولین کتاب ترجمه شده به زبان فارسی به حساب آورد.

این کتاب، از دو بخش اساسی تشکیل شده است: بخش اول که به بحث درباره آیین (ritual) و توضیح مفاهیم مرتبط با آن می پردازد؛ بخش دوم که به توضیح و تحلیل نحوه کاربرد "آیین" در نظریه پردازی و فهم ارتباطات اختصاص یافته است.

کتاب ارتباطات آیینی را در واقع باید کتابی دانست که تلاش می کند پلی بین رشته های مختلف از مردم شناسی و جامعه شناسی گرفته تا مطالعات ارتباطات و رسانه ها برقرار کند. از همین رو کتاب رودنبولر از دو بخش مجزا تشکیل شده است. بخش اول تماما به معرفی و تحلیل رویکرد نئو دورکیمی نویسنده درباب آیین اختصاص دارد. نویسنده در این بخش که از 6 بخش تشکیل شده است به ارائه تعاریف مختلف از آیین و رد تعاریف ناکارآمد از این مفهوم می پردازد و انتهای این بخش تلاش می کند پیوندی بین مطالعه ارتباطات و مسائل آیینی برقرار کند.

در بخش یا بهره دوم، و در قالب شش فصل، نویسنده می کوشد تا با ذکر تحقیقات و مطالعات انجام شده هم از جهت نظری و هم در عرصه عمل، کارآیی های مفهوم آیین را در درک پدیده های رسانه ای تشریح کند. رودنبولر پس از تحلیلی مفهومی از کارآیی های مفهوم آیین در مطالعه ارتباطات به ذکر تفصیلی تر کاربرد این مفهوم در ارتباطات رسانه ای شده، خصلت های آیینی فرهنگ رسانه ای شده معاصر، حوزه های سیاست و معانی بیان، صور ارتباطات آیینی در زندگی روزمره می پردازد. فصل دوازدهم کتاب، از سویی جمعبندی مباحث بهره دوم کتاب و از سوی دیگر مقدمه ای برای نتیجه گیری کتاب است. فصل سیزدهم تحت عنوان "ضرورت آیین برای موجود انسانی" به تحلیل آیین در گستره زندگی جمعی بشر و ناگزیر بودن رفتارهای آیینی اختصاص یافته است.

همان طور که دکتر عبدالله گیویان مترجم این کتاب در مقدمه ی خود اشاره کرده است این کتاب، دیریاب و همراهی با آن مستلزم تلاش خوانندگان است؛ چرا که خوانندگان فارسی زبان کمتر با ادبیات نظری مطالعه آیین آشنا هستند و به طریق اولی مطالعات ارتباطی و رسانه ای انجام شده براساس مفهوم آیین نیز برای آنها ناشناخته است. امید است با ورود این دسته از مطالعات و دیدگاه های نظری، زمینه مناسبتری برای بسط بصیرت های جایگزین در خصوص فهم ارتباطات در جامعه علمی کشور فراهم شود