ترجمه کامل فارسی الاختصاص

الإختصاص، مجموعه ای متنوع از احادیث معصومان (ع) در حوزه عقاید، سیره و تاریخ، حکمت و اندرز، اخلاق و آداب، فضایل اهل بیت و نقایص مخالفان آنان، معجزات و کرامات. درباره نویسنده کتاب، اختلاف نظر هست و شیخ مفید، جعفر بن حسین المؤمن و أبو علی أحمد بن الحسین بن أحمد بن عمران، در منابع مختلف نویسنده آن شناخته شده اند. برخی، این کتاب را به نویسنده ای ناشناخته منتسب کرده اند. در این میان شهرت انتساب الاختصاص به شیخ مفید از دیگران بیشتر است.
کتاب «الإختصاص» موضوع واحدی ندارد و مؤلف در مقدمه کتاب به این نکته اشاره کرده است. وی می گوید:

«این کتاب را تألیف و تصنیف کرده، در گردآوری اش زحمت بسیار کشیدم و در آن گونه های مختلف احادیث و روایات برجسته و آثار نیکو و حکایات در موضوعات بسیار در مدح افراد و فضیلت آنان و مراتب علما و درجات و فهم آنها وارد کردم.»

مؤلف در این کتاب مانند کتاب های روایی، مطالب را با ذکر سند آورده است. در ذکر اسناد کتاب، روش یا سبک خاصی انتخاب نشده و هیچ وحدت رویه ای در میان آنها نیست. از روایت های مرسل که مستقیم از امام آغاز شده، تا روایاتی که با ۸ واسطه به امام معصوم متصل می شود، در این کتاب وجود دارد. گاهی هم روایات را بدون سند آورده است.
کتاب، یک مقدمه چند سطری دارد و بعد از آن مطالب کتاب با دو روایت در فضل علم آغاز می شود و سپس روایاتی درباره شرطة الخمیس و بعد احادیثی درباره فضایل علما و آنگاه درباره اصحاب ائمه (ع) می آید؛ روایاتی درباره حوادث پس از وفات پیامبر(ص)، مناظره ابوحنیفه با امام صادق (ع)، قصیده فرزدق، اقوال برخی از حکما و وصایای لقمان حکیم، از دیگر موضوعاتی است که در این کتاب نقل شده است.