loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

بررسی تطبیقی تقیه در آرای شیخ انصاری و امام خمینی (س)

ناشر موسسه چاپ و نشر عروج

نویسنده ذبیح الله اوحدی

سال نشر : 1393

تعداد صفحات : 127

خرید پیامکی این محصول
جهت خرید پیامکی این محصول، کد محصول، نام و نام خانوادگی، آدرس و کد پستی خود را به شماره زیر ارسال نمایید: کد محصول : 36572 10003022
28,000 25,200 تومان
افزودن به سبد سفارش

معرفی کتاب

تقیه، یکی از تعالیم اعتقادی، فقهی و اجتماعی شیعه و امری عقلانی است که خاستگاه قرآنی دارد و سنت نبوی نیز بر آن تاکید داشته است، به این معنا که به دلیل شرایط خفقان و فشار گروه حاکم و برای حفظ جان و هویت، فرد عقاید واقعی خود را پنهان کرده و به مدارا و همسویی ظاهری با گروه حاکم تن دهد.

در طول تاریخ اسلام در بسیاری از حکومت ها، شیعه جزء اقلیت هایی بوده که به دلیل عقاید خود، همواره در معرض تهدید حبس و شکنجه و مرگ قرار داشته و از آنجا که نمی توانسته است آزادانه عقاید خود را ابراز و به وظایف دینی خود عمل کند، طبق تعلیمات دین و قرآن، به تقیه روی آورده است.

کتاب «بررسی تطبیقی تقیه در آرای شیخ انصاری و امام خمینی(ره)» در چهار فصل به موضوع تقیه می پردازد و در نخستین گام، علاوه بر تعریف معانی لغوی و اصطلاحی تقیه، نمونه هایی از تقیه در طول تاریخ پیش و پس از اسلام را بیان می کند.

برای تقیه از نظر لغوی، معانی مختلفی از جمله دور شدن و صیانت بیان شده است و تنها در بعضی موارد، به معنای پرهیز و پنهان کاری نیز به کار رفته است، اما از نظر اصطلاحی، علوم مختلف تفسیر، حدیث، فقه، اصول فقه و کلام، تعاریف جداگانه ای برای تقیه ارائه کرده اند. امام خمینی(ره) در تعریف جامعی از تقیه می فرماید: «تقیه از روی ترس و بیم برای حفظ جان، آبرو و دارایی خود یا برادران ایمانی و یا ترس از رسیدن ضرر به حوزه و کیان اسلام و اختلاف کلمه میان مسلمانان است.»

از جمله موارد بیان شده برای تقیه در تاریخ پیش از اسلام، می توان به تقیه اصحاب کهف اشاره کرد و همچنین چاره ای که حضرت یوسف(ع) برای نگه داشتن برادرش نزد خود اندیشید، اشاره کرد، اما در تاریخ اسلام با نزول آیه شانزدهم سوره نحل با این مضمون که اگر کسی پس از اسلام آوردن کفر بگوید مرتد است؛ مگر آن که مجبور به این کار شود، تقیه به طور رسمی به عنوان سنتی عقلایی برای نجات جان افراد، حافظ و نگهبان آنان شد.

«نسبت تقیه با دیگر مقولات فقهی» عنوان فصل دوم کتاب حاضر است. در این فصل نسبت تقیه با موضوعاتی از جمله نفاق، مداهنه، امر به معروف و نهی از منکر و اکراه و اضطرار، بررسی شده است. در این فصل در بخش تقیه و نفاق می خوانیم: «ادعای تقیه طلحه و زبیر و روشنگری و پرده برداری امام علی(ع) از نیت منافقانه آنها از بیعت با او که مدعی بودند بیعتشان با امام(ع) بر اساس تقیه بوده، شاهد دیگری است که در خطبه آن حضرت آمده است، ایشان می فرماید: به خدا سوگند، به میل و رغبتی که برای مقصد نادرستی داشتید با من بیعت نمودید و اکنون که به آن نرسیدید پیمان شکستید، زیرا شما به تقیه و ترس درباره بیعت با من از مهاجرین سزاوارتر نبودید و نرفتن شما زیر بار بیعت، پیش از آنکه در آن داخل شوید، از پیمان شکنی پس از پذیرفتنتان بر شما آسان تر بود.»

در فصل بعدی کتاب با عنوان «بررسی تطبیقی تقیه در آرای شیخ انصاری و امام خمینی(س)» نویسنده به منابع و مصادر تشریع و تجویز تقیه پرداخته، کتاب هایی را که بر این امر صحه گذاشته اند، معرفی می کند که قرآن، نخستین و مهم ترین این منابع است و علامه مجلسی(ره) سه آیه قرآن را در باب تقیه در کتاب بحارالانوار نقل کرده است.

منابع روایی از جمله وسائل الشیعه نیز با احادیث متعددی، استعمال لفظ تقیه را به پیامبر اکرم(ص) نسبت می دهند. یکی دیگر از منابعی که به تقیه سفارش می کند، عقل است. بداهت و صراحت عقل به انسان حکم می کند که در مواقع احساس خطر از هیچ کوششی برای دفع آن فروگذار نکند. در این کتاب از قول محمدحسین فقیه درباره حکم عقل در تقیه آمده است: «مبدا تقیه در اصل عقل است و شرع بر آن صحه گذاشته و موارد و جایگاه آن را تنظیم و تشریح کرده است، زیرا این عقل است که به اتقا و پرهیز و دفع خطر در هر موضع و موقعی حکم می کند و نقش شرع در این امر، تهذیب و پیرایش آن است و موارد وجوب و حرمت آن را استثنا می کند.»

سه فصل نخستین کتاب حاضر را می توان مقدمه ای بر فصل نهایی دانست که با عنوان «تقیه از دیدگاه شیخ انصاری و امام خمینی(ره)» رسالت اصلی کتاب را بر دوش کشیده، به مقایسه موضوع تقیه در دیدگاه های این دو شخصیت می پردازد. این فصل ابتدا تقیه را در نظر امام خمینی(ره) و شیخ انصاری تعریف و احکام و اقسام فقهی آن را بیان کرده و پس از آن به طور مبسوط به مقایسه این تعاریف و فتاوا در بیان این دو بزرگوار پرداخته است. در انتهای این فصل نیز نمونه هایی از سیره عملی امام خمینی(ره) در تقیه بیان شده است که از این میان می توان به تشریح دلایل و انگیزه امام خمینی از تحریم تقیه در اعلامیه مربوط به ماجرای مدرسه فیضیه در سال 1342 اشاره کرد.
کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
شما هم می توانید گزیده انتخابی خود از کتاب را ثبت کنید.
نام و نام خانوادگی
عنوان
برگزیده
کد امنیتی
محصولات مرتبط
بازدیدهای اخیر شما