بحران مالی سال 2008: ریشه ها، پیامدها و راهکارها

بروز بحران مالی اقتصادی 2008 که از آمریکا به سایر کشورها منتقل شد فرصتی بی بدیل برای اقتصاددان به وجود آورد تا به تأملی دوباره تئوری‏ها و توصیه‏ های سیاستی متعارف بپردازند. بدون شک این دوره، فرصت مغتنمی نیز برای اقتصاددانان کشور ما به وجود آورده تا با تدقیق در ریشه این چالش‏های اقتصاد سرمایه‏داری، راه حل‏های عاری از تکرار نقاط ضعف نظریات رایج برای کشور ارائه دهند. به نظر می‏رسد اگر شرایط رکودی و بحران دهه 1930 زمینه ساز مناسبی برای تجدیدنظر در اقتصاد کلاسیک و ارائه نظریات کنیزی‏ها به وجود آورد، شرایط موجود نیز می‏تواند بستری مناسب برای ارائه رویکردها و راه حل‏هائی جدید در حوزه اقتصاد کلان و مباحث پولی و مالی باشد. دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام با همکاری معاونت اقتصادی وزارت اقتصاد و امور دارائی با هدف بررسی دقیق‏تری از ابعاد این بحران، اقدام به برگزاری سلسله نشست‏هایی با حضور اساتید محترم و صاحب نظر در این حوزه نمود و از سوئی دیگر ترجمه برخی از مقالات مهم درباره این بحران را انجام داد و در کنار برخی یافته‏های علمی اساتید محترم و پژوهشگران این حوزه، مجموعه حاضر را تدوین و جهت استفاده علاقمندان تقدیم می‏نماید. کتاب حاضر نیز از همین سلسله نشستها تشکیل شده است. این کتاب از یک مقدمه با عنوان «بحران مالی سال 2008 و ضرورت تعمق بیشتر در بنیان های سرمایه داری» و سه بخش تشکیل شده است.

بخش اول با عنوان «سخنرانی ها»؛ به بررسی مباحث زیر پرداخته است: بحران نظام سرمایه داری، بحران مالی جهانی و آثار آن بر اقتصاد ایران، ریشه ها و علل بحران مالی سال 2008، سیستم های هشدار دهنده بحران های اقتصادی- مالی و دلالت های آن برای مالیه اسلامی، بحران مالی 2008، درس هایی برای نظام بانکی و بازار سرمایه ایران، بررسی تصمیمات اتخاذ شده در مورد بحران مالی در اجلاس گروه بیست، و بررسی ریشه های بحران مالی: درس هایی برای اقتصاد اسلامی.

بخش دوم با عنوان «مقالات»؛ به بررسی مباحث زیر پرداخته است: بحران بدهی در اقتصاد ایالات متحده، بحران مالی 2009- 2007، نقش دولت و آینده مقرراتگذاری بر بازارهای مالی، و اقدامات دولت آمریکا برای مهار بحران مالی در سال 2008.

بخش سوم با عنوان «متون و مقالات ترجمه شده»؛ نیز به بررسی مباحث زیر پرداخته است: پدیدارشناسی بحران مالی، ساختار شناسی بحران مالی، تحلیل پست کینزینی از بحران های مالی در جهان در حال توسعه و جهت گیری هایی برای اصلاح، بانکداری و بحران های مالی، بازگشت اقتصاد رکودی و بحران 2008، بحران مالی و دشوار شدن تأمین سرمایه بانک ها، بحران مالی و ضرورت اصلاح سیستم مالی جهان (متن سخنرانی جوزف استیگلیتز)، مالیه جهانی در بحران؛ گزارشی در مورد بحران «وام های بدون پشتوانه»، بحران و پیامدها: بانک مرکزی آمریکا و بحران مالی سال 2007 و 2008، قوانین بانکی سرمایه گذاری بعد از بیراسترنز، تامین مالی بالا، یک بازی ریسک، ما کاری نکرده ایم: نکاتی پیرامون بحران مالی و طرح نجات، چگونه نوشداروی وام های رهنی کم صلاحیت را بنوشیم، بحران انتقادها به بازار آزاد را افزایش داده و تجدید نظر در سیاست های ایالات متحده را می طلبد، بحران بین المللی سرمایه داری و اقدامات فوری برای مواجه با آن و داستان مصرف مواد.