منطق الملخص

در این نوشتار متن اصلی کتاب «المخلص» اثر «فخرالدین رازی» (544 - 660) به زبان عربی تصحیح گردیده است. المخلص به شیوه الاشارات بوعلی و در سه دانش منطق، طبیعی و الهیات تدوین شده است. منطق المخلص به شیوه منطق نگاری دو بخشی است. فخر در دیگر آثار خود ... تحلیل دیدگاه های خاص خود را به این کتاب ارجاع می دهد. قلم فخر، روان، خالی از صعوبت و در عین حال گزیده نویس است ... روی آورد فخر در این اثر، ارائه نظام سازگار از منطق با پیروی از نظام دو بخشی ابن سیناست؛ اما ملاحظات انتقادی و تکمیلی فراوانی را در خصوص آرای بوعلی می آورد. در اثبات مسائل منطقی به دو طریق حجت (برهان) و استقرا عطف توجه دارد و در ارائه برهان ابتدا طریق «ان» را اخذ می کند و آنگاه به بیان «لم» اشاره می نماید. در پاره ای از مسائل مثل «قاعده الواحد» به استدلال کلام بنیان ـ اخذ مبانی کلامی روی می آورد. علی رغم پیروی از اشارات در مسایل منطقی، به لحاظ مبانی فلسفی از آن فاصله می گیرد. در تحویل شرطی به حملی از بوعلی فراتر رفته و همانند شیخ اشراق بر آن است که شرطی اساساً حملی است و تفاوت صرفاً در عبارت است. این کتاب، به زبان عربی، بر اساس چهار نسخه خطی تصحیح شده است. بخش تعلیقات کتاب، ملاحظات توضیحی، انتقادی و تکمیلی است. گزیده ای از شرح کاتبی بر «المخلص» و همچنین حواشی نسخه کتابخانه جمهوری اسلامی ایران در تعلیقات آمده است.