شروط عوضین از دیدگاه امام خمینی (س)

ناشر در مقدمه می گوید: مجموعه تشریع اسلامی، منسجم ترین و کامل ترین راه و رسم عملی را به انسان عرضه کرده است و در یک تقسیم بندی به احکام عبادات، معاملات و سیاسات تقسیم می گردد. امام خمینی(س) که استاد بزرگ فقه و مرجع تقلیدی عظیم الشأن بود، علاوه بر سال ها تدریس در عالی ترین مقاطع فقه و اصول، آثاری بس ارزنده و ماندگار در این عرصه بر جای گذارده است که در کتاب های المکاسب المحرمه در دو جلد و کتاب البیع در پنج جلد به بحث های اقتصادی و معاملات به معنای خاص پرداخته شده است. مؤلف نیز در مقدمه این اثر اشاره نموده که افزون بر دیدگاه امام خمینی(س) دیدگاه سایر فقها و حقوق دانان را به صورت جداگانه بررسی کرده است. کتاب شروط عوضین از دیدگاه امام خمینی(س) با شیوه ای پژوهشی و محققانه به بررسی قواعد و قوانین معاملات و عوضین یعنی کالا و ثمن یا مورد معامله که اساسی ترین رکن هر قرارداد را تشکیل می دهد پرداخته است.

فصل اول این اثر که به بررسی کلیات و مفاهیم این مبحث پرداخته عناوینی نظیر شرط در لغت، شرط در اصطلاح فقه و حقوق، اعیان، عمل، منفعت، عوضین در عقد بیع، معاوضه، اجاره، صلح و در هبه را شامل می شود.

در فصل دوم که مالیت نام دارد این مبحث در لغت، اصطلاح عرف، شرع، حقوق و ملاک و معیار در مالیت و نقش زمان و مکان و تقسیمات آن و اقسام کالاهای فاقد مالیت از دیدگاه فقها و بررسی شرط مالیت از دیدگاه حقوق موضوعه ایران و دیدگاه امام خمینی در مالیت و مقایسه تطبیقی دیدگاه ها مورد بررسی قرار گرفته است.

در فصل سوم در رابطه با ملکیت در لغت، اصطلاح و رابطه ملکیت و مالیت، ماده افتراق مال، ماده افتراق ملک و بررسی اعتبارات ملکیت، معانی ملکیت از دیدگاه فقها و اشتراک ملکیت از دیدگاه فقها، بررسی ملکیت از دیدگاه حقوق و دیدگاه امام خمینی در ملکیت و تطبیق دیدگاه ها بحث شده است.

فصل چهارم نیز به بررسی طلقیت، بیع وقف، بیع رهن، وصیت و شفعه پرداخته است.

مؤلف در فصل پنجم نیز به بررسی قدرت بر تسلیم مورد معامله و کیفیت و توابع و زمان و مکان و ملاک و معیار قدرت و دیدگاه فقهای امامیه پرداخته و فصل ششم نیز معلوم بودن مورد معامله را با عناوینی نظیر انواع علم نسبت به مورد معامله و لزوم معلوم بودن عوضین و بررسی مبانی لزوم و محدوده آن را مورد تحقیق قرار داده است.

از مزایای این اثر می توان به بسط و توضیح موضوع هر فصل، بیان دیدگاه فقها و حقوق دانان در همان رابطه و سپس بیان دیدگاه حضرت امام خمینی(س) و در نهایت تطبیق دیدگاه ها و نتیجه گیری اشاره کرد. در پایان این اثر نیز خاتمه و نتیجه گیری و کتاب نامه گنجانده شده است.