باید بزرگترین ویژگی امام را در عرصه فقاهت شیعی، زنده کردن و به میدان آوردن بعد اجتماعی فقه در کنار بعد فردی آن دانست. امام خمینی در فقه و رهنمودهای فقهی خود به جز مبانی عام و مشهور فقهی، به مبانی دین شناختی استناد کرده است که می توان آنها را مبنای لازم برای نگرش اجتماعی به فقه دانست. نگرش کم نظیر امام خمینی به مبانی و مسائل فقهی، تحولی بنیادین در تمامی ابعاد و زوایای فقه ایجاد کرد به گونه ای که فقه به شکلی پویا و کارآمد در سیستم حکومت اسلامی قابلیت اجرا به خود گرفت.
قواعد فقهی در آثار امام خمینی: قواعد عمومی: لاضرر، تقیه، قربه، نفی عسر و حرج قواعد عبادات: تجاوز، فراغ، لاتعاد، تسامح در ادلة سنن و ... قواعد معاملات: اقدام، استیمان، بدل ؟ و ... قواعد حکومتی و قضایی: مصلحت نظام، اهم و مهم، عدالت، نفی سبیل و ...