پژوهش حاضر به بررسی علمی و ادبی امثال و مثل نماها پرداخته و کوشیده با بررسی نظرات مثل پژوهان در زبان های عربی، انگلیسی و فارسی و کردی ضمن طبقه بندی آن ها در چهار رویکرد ، تعریفی جامع و مانع از مثل ارائه دهد .
این مسئله در کنار توصیف و بررسی امثال فارسی و تهیه الگو های مناسب در این زمینه ، از اهداف اصلی و تحلیل و تفسیر نقادانه نقش عوامل و نهاد های جامعه شناسی و مردم شناسی چون محیط ، شیوه ی زندگی ، جنسیت ، مناسبات قدرت ، دین و مواردی از این دست در مثل ها و جایگاه امثال در ادب پارسی از اهداف ثانویه آن به شمار می رود.
در راستای این بررسی سه هزار مثل فارسی به شیوه ی نمونه گیری نظام مند از کتاب دوازده هزار مثل فارسی و سی هزار معادل آن ها برگزیده شد.