تأملی بر ابعاد اسلام هراسی در بریتانیا پس از یازده سپتامبر

گسترش و حضور روزافزون مسلمانان در کشور بریتانیا از موضوعاتی می باشد که از رویکردهای مختلف قابل تامل و بررسی است. اقامت دائمی مسلمانانِ مهاجر در این کشور ، حضور نسل های دوم و سوم مسلمانان ( که بر اساس قانون یک بریتانیایی محسوب می شوند ) و نحوه ی تعامل دولت و جامعه ی میزبان از جمله مباحثِ مطرح از ابتدای ورود مسلمانان پس از جنگ جهانی دوم بوده است زیرا مسلمانان بزرگترین اقلیت مذهبی این کشور به شمار می آیند و حضور چشمگیری در بخش های مختلف جامعه ی بریتانیا دارند. مسلمانان بریتانیا با سابقه ی نسبتا طولانی و جمعیت قابل ملاحظه، با اینکه از آزادی های فراوانی برخوردارند اما در عین حال با معضلی به نام اسلام هراسی روبرو هستند و این مسئله باعث بروز مشکلاتی برای جامعه ی مسلمانان و سخت تر شدن شرایط زندگی برای آنها گشته است.

بر همین اساس نگارنده در این پژوهش بر آن است با توجه به تاکیدات فراوان مسئولان و جامعه ی این کشور بر شاخص هایی نظیر تساهل، تسامح، حقوق بشر، احترام به حقوق اقلیت ها، آزادی بیان و عقیده، چند فرهنگ گرایی؛ (با توجه به پدیده اسلام هراسی) به نوعی وضعیت فعلی مسلمانان بریتانیا و میزان تحقق این شعارها را ارزیابی نماید.
به طور خلاصه نگارنده در این کتاب ابتدا در پی ترسیم وضعیت مسلمانان در بریتانیا بوده و در ادامه به بررسی یکی از مشکلات و معضلات پیش روی آنها و جهان اسلام (اسلام هراسی) می پردازد که در آن ضمن شرح وضعیت موجود، راهکارهایی برای مقابله و برون رفت از این وضعیت را بیان می نماید.

سؤال اصلی در این کتاب «زمینه ها و ریشه ها و پیامدهای سیاسی اسلام هراسی در بریتانیا چیست؟» طرح شده است
و فرضیه «اسلام هراسی یک جریان هدفمند و سازماندهی شده و متأثر از سیاست گذاری هدفمند دولت بریتانیاست که دارای ابعاد پیچیده فرهنگی سیاسی و اجتماعی است» در نظر می باشد.

روش انجام این پژوهش بر اساس روش توصیفی - تحلیلی بوده و ابزار پژوهش بر اساس استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات و کتاب های مربوط می باشد. از سایت ها و منابع (معتبر و رسمی) اینترنتی که اطلاعات به روز و کامل در این زمینه دارند، نیز استفاده شده و در بخشی از تحقیق از نتایج نظرسنجی های مؤسسات معتبر بین المللی استفاده شده است.

کتاب از هفت فصل به شرح زیر تشکیل شده است.

در فصل اول با عنوان «کلیات»؛ در مورد تعریف مسئله؛ سابقه و ضرورت پژوهش ؛ اهمیت و هدف پژوهش و روش و ابزار انجام پژوهش بحث شده است.

در فصل دوم با عنوان «تاریخچة مسلمانان بریتانیا»؛ در مورد دسته بندی مهاجران در اروپا؛ مدل های ارتباطی مسلمانان و کشور میزبان؛ و تاریخچة مسلمانان بریتانیا بحث شده است.

در فصل سوم با عنوان «بررسی آمار جمعیتی و قومیتی مسلمانان بریتانیا»؛ پیرامون جمعیت مسلمانان در اتحادیه اروپا؛ وضعیت قومی نژادی در بریتانیا؛ وضعیت کلی مذهب در بریتانیا؛ فرقه های اسلامی در بریتانیا؛ بررسی جمعیت مسلمانان؛ و پراکندگی جغرافیایی مسلمانان بحث شده است.

در فصل چهارم با عنوان «اسلام هراسی، تعاریف، ریشه ها و پیامدها»؛ در مورد تعریف اسلام هراسی؛ ریشه های اسلام هراسی؛ امواج معاصر اسلام هراسی؛ اشکال و پیامدهای اسلام هراسی؛ و راهکارهای مقابله با اسلام هراسی بحث شده است.

در فصل پنجم با عنوان «بررسی اسلام هراسی در سطوح رسمی و دولتی بریتانیا»؛ پیرامون اسلام هراسی ساخت مند؛ اسلام هراسی ساخت مند ـ بررسی قوانین؛ اسلام هراسی ساخت مند در عمل بحث شده است.

در فصل ششم با عنوان «اسلام هراسی در فضای رسانه ای بریتانیا»؛ در مورد اسلام هراسی در رسانه های بریتانیا؛ نقش منابع قدرت در جهت ترویج اسلام هراسی و ظرفیت های مسلمانان بریتانیا در مقابله با اسلام هراسی بحث شده است.

در فصل هفتم با عنوان «ظرفیت های مسلمانان بریتانیا در مقابله با اسلام هراسی»؛ پیرامون سازمان ها و مؤسسات اسلامی؛ و مطالعات اسلامی در دانشگاه ها بحث شده است.

عناوین هفت فصل کتاب حاضر عبارتنداز:

فصل1. کلیات

فصل2. تاریخچه مسلمانان بریتانیا

فصل3. بررسی آمار جمعیتی و قومیتی مسلمانان بریتانیا

فصل4. اسلام هراسی، تعاریف، ریشه ها و پیامدها

فصل5. بررسی اسلام هراسی در سطوح رسمی و دولتی بریتانیا

فصل6. اسلام هراسی در فضای رسانه ای بریتانیا

فصل7. ظرفیت های مسلمانان بریتانیا در مقابله با اسلام هراسی