عشق در منظومه شمسی (واژه یابی عشق در دیوان کبیر مولانا جلال الدین محمد بلخی)

اگر بتوان همه احوال و آثار مولانا جلال الدین رومی را در یک واژه خلاصه کرد آن واژه بی شک «عشق» است. عشق از نظر مولانا قدیم است و از روز ازل به کار بوده است. عهد عاشقی مربوط به الست است. مولانا عشق را زاییده هستی نمی پندارد بلکه هستی را زاده عشق می داند و نه تنها انسان که همه اجزا و عناصر هستی را عاشق می داند. افلاک و خورشید و ماه و آب و باد و خاک و آتش و...، همه و همه بر مدار عاشقی برقرارند. از 40326 بیت دیوان کبیر مولانا، در 4603 بیت واژه عشق یا واژه های مرتبط به آن نظیر عاشق، عاشقی، معشوق، عاشقانه و... به چشم می خورد و این صرفاً ابیاتی است که واژه عشق یا ترکیبات آن به تصریح در آن ها ذکر شده است.