یادداشت های زیرزمینی (امیرکبیر)

یادداشت های زیرزمین تراوشات روح ناآرام مردی است که خود را مریض می پندارد و به دلیل عصیان روحی و رفتارهای ناهنجار عصبی قادر به ایجاد تعامل با دیگران نیست. از این رو در زیرزمین تنهایی خویش و در کنج عزلت، باواگویی اندیشه های خود، به محاجه با روح خویش می پردازد. یادداشت ها از دو قسمت تشکیل شده اند. در قسمت اول که «تاریکی» نام دارد این مرد خود و نحوه جهان بینی اش را شرح می دهد. در قسمت دوم باعنوان «بر برف غمناک» یادداشت هایی را درباره حوادث و پیشامدهای زندگی او می خوانیم. آنچه که در این اثر بیش از هر چیز جلب نظر می کند دقت نظر و تبحر استادانه ای است که داستایوسکی در ورود به زوایای پنهان روح قهرمان داستان و واکاوی کنه ضمیر وی نشان می دهد.

فئودور میخائیلویچ داستایوسکی داستان نویس روسی و از بزرگترین نویسندگان اروپا در قرن نوزدهم است. در 1821 به دنیا آمد. در 1849 به جرم فعالیت علیه تزار به اعدام محکوم شد، اما هنگامی که در صف تیرباران در انتظار مرگ بود به فرمان تزار از اعدام نجات یافت. وی پس از آزادی از زندان به ادبیات روی آورد و به خلق آثاری پرداخت که در ادبیات جهان به جاودانگی رسیدند. معروف ترین آثار او عبارتند از: ابله، جنایت و مکافات، برادران کارامازوف، قمارباز، و... داستایوسکی در فوریه 1881 درگذشت.