مفاهیم و صفات اخلاقی در نگاه اول به دو نوع فردی و اجتماعی قابل تقسیم است. اما در یک نگاه عمیق تر به مفاهیم و صفات اخلاق اسلامی این نکته نمایان می شود که: صفات و مفاهیمی که به عنوان اخلاق فردی از آن نام برده می شود، همزمان دارای نقش اجتماعی نیز هستند. مثلاً صفاتی مانند تکبر، حسادت و راستگویی ظاهراً در زندگی اجتماعی کاربرد دارند و صفاتی مانند حرص، زهد و اخلاص ظاهراً در زندگی فردی معنا می یابند. اما با کمی توجه درمی یابیم که در نظام اخلاقی اسلام، اساساً یک نوع صفات اخلاقی وجود دارد که هم کاربرد فردی دارد و هم کاربرد اجتماعی. بدین معنا که فرد با مخلق شدن به این صفات اخلاقی، همزمان روابط اجتماعی خود را نیز سامان می بخشد. اگر برای سیر و سلوک به سوی خدای رحمان باید رذائل را دور کرد و به فضائل اخلاقی آراسته شد، برای اصلاح جامعه نیز همین رذائل و فضائل نقش دارند. در این کتاب بر همین مبنا برخی از مهمترین رذائل و فضائل اخلاقی مورد بحث قرار گرفته و کارکرد فردی واجتماعی آن بیان شده است.