خداوند به انسان توان داده است تا از گذشته خویش و دیگران عبرت بگیرد و بتواند آینده مطلوب حقیقی خود را شناخته و مورد توجه قرار دهد و از رهگذر توجه به گذشته و آینده مطلوب به بهترین عمل در حال توفیق یابد . بدین ترتیب خداوند با اذن خود برای او، تقدیر و تدبییر را که به معنای چیدمان صحیح برنامه های زندگی برای دستیابی به فوز و فلاح است را مقدر فرموده است و آن را بر تدبر در بستر زمان و مکان استوار کرده است بدین ترتیب تفکر، تعقل و توجه به گذشته و آینده برای تشخیص بهترین عمل در حال ، از ارکان تقدیر و تدبیر به شمار می رود.