نگارش نامه های اخلاقی ـ عرفانی از قدیم در میان اهل معرفت و اساتید اخلاق مرسوم بوده است. در برخی از مکاتبات، جنبه های پند و اندرز غلبه دارد و معمولاً از آن به نام وصیت یاد می شود، و در برخی از مکاتبات بیشتر به بحث های علمی پرداخته شده است.
مجموعه حاضر گزینشی از جانب مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) و مشتمل بر مکتوباتی است که برخی از آن نامه های اخلاقی یا عرفانی بوده، و برخی از آن وصیت نامه اخلاقی ـ عرفانی است، و بعضی از آنبه واسطه تقدیم کتاب به مخاظب بوده که آن را با نصایح اخلاقی درآمیخته اند. دو مکتوب عرفانی نیز وجود دارد که در حقیقت، اجازه اجتهاد عرفان و فلسفه بوده و در نوع خود بی نظیر است. همچنین این مجموعه شامل پیام حضرت امام به کنگره نهج البلاغه و پیام گورباچف می باشد که در آن نیز، جنبه های عرفانی متعددی مطرح است.