در یک قرن و نیم اخیر در علم اصول، پیشرفت و خلاقیت هایی چشم گیر و انکارناپذیری رخ داده است. اگر از محقق اعظم شیخ انصاری(ره) به عنوان بنیان گذار و ابداع گر اصل ها و قواعدی جدید یاد می شود و از عالم و مجاهد سترگ، آخوند خراسانی، تهذیب گر، منقّح و تلخیص کنندۀ این علم نام می برند؛ مطمئناً به جا و کاملاً سزاوار است که محقق نائینی(ره) پس از دو بزرگمرد یاد شده به عنوان مجدّد، مربّی و مؤسّس اصول نوین استدلالی توصیف و معرّفی گردد. و به راستی این سه ویژگی ـ به معنای کامل کلمه ـ در دو بال علم و عمل نشان ویژۀ این نابغۀ علم و فضیلت است. این کتاب گواهی اجمالی و بیان نمونه و اندکی از واقعیت مدعاست.