نهاد عقل دارای کارکردهایی از جمله تفکر برای رسیدن به واقع است که به وسیله آن، تصور یا تصدیق نظری کاشف از واقع بدست می آید. عقل در این کارکرد اصول و قوانینی دارد که در کتاب برهان ابن سینا به تفصیل، طی چهار مقاله آشکارسازی شده است. سه مقاله نخست ناظر به اصول و قوانین در بخش تصدیقات نظری و مقاله چهارم ناظر به بخش نظری است. ابن سینا در این کتاب در کنار بررسی آن اصول و قوانین، اصول و قوانین مبادی تصورات و تصدیقات و ساختار کلی علوم برهانی را نیز واکاوی نموده و در خلال این امور، اعتبارسنجی دیگر مباحث منطقی را نیز ارائه کرده است.
عناوین فصل های جلد یک این مجموعه عبارتند از:
الفصل الاول: فی الدلالة علی الغرض من هذه الفن
الفصل الثانی: فی مرتبة کتاب البرهان
الفصل الثالث: فی ان کل تعلیم و تعلم ذهنی فبعلم قد سبق
الفصل الرابع: فی تعدید مبادی القیاسات بقول عام
الفصل الخامس: فی المطالب و ما یتصل بها
الفصل السادس: فی کیفیة اصابة المجهولات من المعلومات
الفصل السابع: فی البرهان المطلق و فی قسمیه اللذین احدهما برهان لم و الاخر برهان ان و یسمی دلیلا
الفصل الثامن: فی ان العلم الیقینی بکل ما له سبب من جهة سببه و مراعاة نسب حدود البرهان من ذلک
الفصل التاسع: فی کیفیة تعرف ما لیس لمحموله سبب فی موضوعه، و فی الستقراء و موجبه، و التجربة و موجبها
الفصل العاشر: فی بیان کیفیه کون الاخص علة لانتاج العم علی ما دون الاخص و ابانة الفرق بین الاجناس و المواد و بین الصور و الفصول
الفصل الحادی عشر: فی اعتبار مقدمات البرهان من جهة تقدمها و علیتها و سائر شرائطها
الفصل الثانی عشر: فی مبدا البرهان
لازم به ذکر است متن این کتاب به زبان فارسی و فقط عبارت هایی که از منابع آورده شده به زبان عربی درج شده است.