پیامبر اکرم(ص) پس از دریافتِ کاملِ تفصیلِ «کتاب مبین» به «قرآن عربی مبین» در شب قدر، با برنامه ریزی و راه اندازی یک نظام تعلیم و تعلّم عمومی و فراگیر و ایجاد محیط آموزشی پویا و زایا، قرائت و کتابت کلام اللّه را همزمان و موازی با هم در طول دوره 23ساله تنزیل تدریجی، بنیان نهادند؛
به طوری که آیات و سوره ها در قالب یک مجموعه منظّم و منسجمِ شفاهی به نام «قرآن» و متن نوشتاری آن با عنوان «مصحف» جمع و تدوین گردید.
رسول خدا(ص) برای ابلاغ، آموزش، ترویج و تثبیت قرآن از راهبردهای ذیل بهره بردند:
آموزش شنیداری ـ گفتاری؛ آسان سازی آموزش و بستن راه هرگونه سخت گیری در آن؛ مذاکره و مدارسة قرآن؛ ترغیب به نوشتن قرآن و استفاده از نسخة مکتوب؛ استقبال از عرضه قرائت در جهت تصحیح آن؛ املا و تعلیم رسمالخط قرآن به کاتبان وحی و نظارت دقیق بر کار ایشان؛ گسترشِ تصریفِ کلمات، آیات و سوره ها در جهت شناخت زبان قرآن و فهم آن.
اثر حاضر، در سه بخش به بررسی قرائت و کتابت قرآن و آیین آن در سیره نبوی می پردازد. عناوین بخش های کتاب عبارت است از:
- نزول قرآن
- بنیان گذاری قرائت قرآن
- آیین قرائت و کتابت قرآن در سیره نبوی