البراهین القاطعه فی شرح تجرید العقائد الساطعه (اربعة مجلدات)

«البراهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعة» شرحی است به زبان عربی بر تجرید الاعتقاد اثر خواجه نصیر طوسی . مقدمه کتاب درباره زندگی و احوال خواجه نصیر و متن تجرید الاعتقاد است. مولف قبل از پرداختن به مباحث اصلی کتاب به بیان معنای بسم الله الرحمن الرحیم می پردازد و پس از آن طی شش مقصد به بررسی موضوعاتی در زمینه الهیات بالمعنی الاعم و نیز الهیات بالمعنی الاخص می نشیند. با توجه به اهمیت کتاب تجرید الاعتقاد خواجه طوسی و برتری آن بر سایر آثاری که در زمینه کلام شیعی نگاشته شده، شروح و تعلیقات فراوانی بر این اثر به نگارش در آمده که هر کدام یا به افراط و یا به تفریط گراییده اند، چرا که بعضی در مبادی سخن را به درازا کشانده اند و بحث از احوال مبدا و معاد را که هدف اصلی از نگارش تجرید بوده را به اختصار گذرانیده اند اما استرآبادی در البراهین القاطعه راه و روشی نظیر روش علامه حلی در پیش گرفته و در شرح مقدمه تجرید به بیان تفاوت فیمابین اصول دین با اصول مذهب و احکامی که بر این دو بار می شود پرداخته است.

استرآبادی قبل از ورود به مباحث اصلی کتاب پنج مقدمه ذیل را ذکر می کند:
در اولین مقدمه به بیان تفاوت علم کلام با علم تصوف ( عرفان ) می پردازد.
در مقدمه دوم به بیان موضوع کلام می پردازد و موضوع علم کلام را مبدا و معاد معرفی می کند چرا که به نظر وی در این علم از عوارض ذاتی مبدا و معاد بحث می شود در حالی که بنا به نظر عالمان گذشته موضوع علم کلام موجود بما هو موجود است.
در مقدمه سوم به بیان فائده علم کلام می پردازد.
در مقدمه چهارم به یادآوری این نکته می پردازد که علم کلام می تواند به عنوان دانشی که تمام علوم شرعی بر محور آن بچرخد در نظر گرفته شود.
مقدمه پنچم به بیان فرق اصول دین و اصول مذهب اختصاص یافته است و این موضوعی است که استرآبادی به تفصیل درباره آن به بحث نشسته است چرا که معتقد است احکام هر یک از این دو مقوله با دیگری متفاوت است از این رو لازم است تفاوت بین آن دو به خوبی تبیین گردد.

کتاب دارای یک مقدمه به قلم مولف و شش مقصد است:
المقصد الاول: فی الامور العامه.
المقصد الثانی: فی الجواهر و الاعراض
المقصد الثالث: فی الاصل الاول من اصول الدین (توحید). مولف ضمن این مقصد طی فصلی به بحث از عدل هم که جزء اصول مذهب شناخته می شود می پردازد.
المقصد الرابع: فی الاصل الثالث من اصول الدین (نبوت)
المقصد الخامس: فی الاصل الرابع (امامت)
المقصد السادس: فی الاصل الخامس (معاد)