اندیشه سیاسی محقق حلی

جعفر بن حسن حلی (676-602ق) مشهور به «محقق حلی» از فقهای به نام شیعه در قرن هفتم، و صاحب تألیفات عدیده ‏ای در فقه، اصول، کلام و منطق می‏ باشد و کتاب شرایع الاسلام وی که در بین فقیهان به «قرآن فقه» مشهور شده یکی از کتاب‏های مهم استدلالی فقه شیعه به شمار می ‏رود و شرح‏ های گرانسنگی همچون مسالک الافهام و جواهر الکلام بر آن نوشته شده است.
اندیشه سیاسی محقق بر گرفته از شانزده اثری است که از وی به جا مانده است.

محقق حکومت را از ضروریات جامعه و ضامن سلامت آن می‏ داند و در جایْ جایِ آثار خود سخن از سلطان عادل یا امام به میان آورده است وی حکومت در عصر حضور معصوم را ویژه ایشان و حکومت در عصر غیبت را به دلیل نیابت فقها از معصومین و این که آنان آگاه‏ترین افراد به شرع می‏ باشند و به اصطلاح او «من الیه الحکم بحق النیابه» هستند به آنان اختصاص می‏ دهد.

مهم‏ترین عنصر در اندیشه سیاسی وی عنصر امر به معروف و نهی از منکر است. و به همان دلیل ضرورت تأسیس حکومت و وجوب پذیرش ولایت از طرف سلطان عادل و حتی استحباب آن از طرف سلطان جائر را منوط به انجام امر به معروف و نهی از منکر می‏ داند.