عقل از نظر قرآن و حکمت متعالیه

عقل، معیار اصیل و هدایت ‏خیزی است که مسیر دنیا و آخرت آدمی را نور باران می ‏کند.
قرآن، یگانه متن مقدسی است که عقل را فراوان ستوده و آدمیان را به اندیشه ‏ورزی، توصیه کرده است.
در نزدِ فلاسفه نیز عقل، تنها ابزار برای کشف حقایق هستی و سرچشمه همه خیرات و برکات است، و در حکمتِ متعالیه صدرایی نیز منزلتی بس ارجمند دارد.

در 6 فصل این اثر در بررسی ماهیت و ابعاد عقل و نقش آن در کشف حقایق به تأثیرپذیری ملاصدرا از آموزه ‏های قرآن اشاره شده و ارتباط مفهومی حکمت متعالیه و ساختار عقل در این مکتب فلسفی با جهان ‏بینی قرآنی بررسی گردیده است.

عقل گرایی قرآن به معنای دعوت انسان ها به اندیشیدن و تفکر در نحوه وجود انسان و هستی و پدیده‏ ها و دیگر موجودات است.
لازمه عقلانیت مبرا بودن این قوه درک ‏کننده از آلودگی و ناپاکی است.
عقل از نظر قرآن همان نفس معصوم است که اسرار و حقایق هستی پیش او موجود است.

نویسنده ضمن اشاره به زندگی و آثار ملاصدرا از سیر نزولی و صعودی عقل، معانی عقل، علم و اتحاد آن با عالم و مراتب عقل و نیز رابطه عقل و نفس در آثار ملاصدرا بحث کرده است.