این کتاب از آثار و تالیفات آیت اله جعفر سبحانی است. سوره حدید پنجاه و هفتمین سوره قرآن و از سور مدنی است، با امعان نظر در این سوره هدف کلی و خاصی از آن به دست می آید. این هدف همانا بیان یک سلسله معارف عقلی در مسائل مربوط به جهان آفرینش، سرنوشت انسان و نبوت است که جهان بینی الهی در اندیشه مسلمانان را بنیان می نهد و فلسفه حیات انسان و ارسال پیامبران را به خوبی تبیین می کند. چنانچه که فصول این کتاب هدف سوره حدید را به خوبی روشن می سازد (بیان یک سلسله معارف عقلی و مسائل مربوط به ماورای طبیعت). نام کتاب، قرآن و معارف عقلی در نظر گرفته شد و مقصود از آن بیان برخی از معارفی است که در قرآن آمده است.
ساختاربندی کتاب: این کتاب شامل 17 فصل به شرح زیر می باشد: 1- خصوصیات سوره و هدف آن 2- همه چیز خدا را تسبیح می گوید 3- حکومت جهان هستی در دست اوست 4- قرآن، خدا را چنین معرفی می کند 5- آفرینش آسمان ها و زمین در شش دوره 6- عرش خداوند چیست؟ 7- کسی که همیشه با ما و همه جا حاضر است 8- اختلاف شب و روز 9- قرآن و خدمت به نوع 10-تجسم اعمال در جهان دیگر 11- هوس رانی قساوت می آورد 12- مقصود از شهدا و صدیقین در قرآن چیست؟ 13- ادوار پنجگانه عمر 14- پناهگاهی در کشاکش حوادث زندگی 15- هدف از اعزام پیامبران چیست؟ 16- رهبانیت از نظر عقل و فطرت 17- همه پیامبران به سوی هدف دعوت می کنند