متجددین و نواندیشان دینی در سال های جنگ سرد میان غرب و شرق در ایران نیز مانند سایر کشورها نفوذ بیشتری یافتند. در کشورمان اشخاصی چون دکتر شریعتی و جلال آل احمد تلاش کردند تا با آمیختن دیدگاه های روشنفکری و فرهنگی غنی ایرانی اسلامی نوع دیگری از فرهنگ و سیاست را برای تقابل با فرهنگ های وارداتی و رایج ایجاد نمایند.
در این گذار تاریخی، برخی روشنفکران مذهبی نیز کوشیدند با تفسیر کردن دین با مظاهر علمی، میان اسلام و زندگی نوین جهانی پیوند ایجاد نموده و حاصل جمع این دو پوچ و غیرممکن فرض نشود و اسلام را پویا و علمی ترسیم نمایند؛ در حالی که اسلام فی نفسه علمگرا و تفکر و اندیشیدن را بر جهل و نادانی برتری داده و حرکت به سمت تعالی و حیات طیبه را هدف خود قرار داده است.
جلال آل احمد از سرآمدان اندیشمند مسلمان بود که پس از تجربه دوره های متفاوت و متضاد، از روشنفکری به سبک غربی تا تفکرات پیشرو سوسیالیستی و سپس بازگشت به خود و اندیشه های ناب مذهبی و همراهی با روحانیت اصیل همانند حضرت امام خمینی (ره)، به سهم خود به اعتلای ایران اسلامی پرداخت.
مرور زندگانی سیاسی اجتماعی و اندیشه های مفاخر کشوری می تواند در انتخاب راه و پیمودن استوار آن برای نسل جوان بسیار گرانبها و سودمند باشد و این کتاب توانسته زوایای مختلف زندگی این اندیشمند مسلمان معاصر را برای مخاطبین ترسیم نماید.