جنبش مشروطه برآیند انتقاد گسترده نخبگان ایرانی از کارکرد نامطلوب دولت و به نظم درآوردن حاکمیت قاجار در چارچوب قانون، و جنبش نفت محصول تلاش نخبگان و مردم ایران برای قطع دست انگلیس از تاراج منافع نفتی ایران بود، اما هر دو جنبش که در فاصله ای کمتر از نیم قرن به وقوع پیوست، راه شکست را پیمود و فرجام آن ها در کودتایی 3 اسفند 1299 و 28 مرداد 1332 به وسیله انگلیسی ها و امریکایی ها رقم خورد.
در این کتاب زمینه ها و روند پیدایش این دو جنبش و چرایی و چگونگی شکست آن ها به روش تاریخی ـ تحلیلی مورد بحث قرار گرفته تا مقدمه ای باشد برای تبیین بهتر و پاسخ به چرایی پیروزی سومین حرکت گسترده مردم (انقلاب اسلامی) در حفظ هویت تاریخی و فرهنگی خود.