دانشنامه جهان اسلام - جلد بیستم: ر

معرفی کتاب

دانشنامه جهان اسلام دایره المعارفی است درباره شریعت مقدس اسلام و تاریخ و تمدن و فرهنگ ملل مسلمان از آغاز اسلام تا زمان حاضر. مقالات این دانشنامه که به ترتیب الفبایی تنظیم شده است، حوزه وسیعی از علوم و معارف را در برمی گیرد: اصطلاحات علوم قرآنی و حدیث و فقه و کلام و عرفان و فلسفه و ادبیات و هنر، سیره انبیا و اولیا و ائمه (علیهم السلام)، شرح حال و آرای مفسران و محدثان و فقها و متکلمان و فلاسفه و حکما و علما و عرفان و مورخان و ادیبان و شاعران و هنرمندان عالم اسلامی، ترایخ سیاسی اسلام و سرگذشت خلفا و سلاطین و وزرا و خاندانهای حاکم، جغرافیای کشورها و سرزمینهای اسلامی، وصف انبیه و آثار تاریخی و مذهبی و شرح اعیاد و ایام دینی و ابزارها و پوشاکها و خوراکها و گیاهان و داروهای خاص جهان اسلام.

این دانشنامه که به ابتکار وتحت نظارت حضرت آیت ا... خامنه ای در پاسخ به نیاز جامعه فرهنگی به ارائه معارف اسلامی و شناساندن زوایی فرهنگ و تمدن اسلامی و معرفی میراث گرانسنگ جهان اسلام به وجود آمده، در بنیاددایره المعارف اسلامی (تأسیس شده در سال 1362) تدوین و منتشر می گردد. بخشی از مقالات دانشنامه جهان اسلام، به خصوص آنچه درباره اسلام و ایران و ادب فارسی است، اختصاصاً برای دانشنامه تألیف شده و بخشی دیگر از مقالات، خاصه حوزه هایی که در ایران متخصص ندارد، ترجمه از منابع و مراجع مختلف است. با توجه به این که چند دایره المعارف، در گذشته و حال، مقالات خود را از حرف «آ» و «الف» آغاز کرده اند ـ همچنین با عنایت به جایگاه «ب»، در فرهنگ، اندیشه و عرفان اسلامی ـ بنیاددایره المعارف اسلامی برای اجتناب از دوباره کاری و پرهیز از صرف وقت و هزینه در حرفی که به هرحال، مقالات بسیاری در آن به زبان فارسی موجود است، بر آن شد که کار دانشنامه جهان اسلام را از حرف «ب» آغاز کند و مقالات حرف آ و ا را به بعد واگذارد.

دانشنامه جهان اسلام در بردارندۀ مقالاتی دربارۀ اصول اعتقادی و احکام شریعت اسلام، فرهنگ و تمدن جوامع مسلمان در طی سده­ها، تاریخ سیاسی و اجتماعی کشورهای اسلامی، شناخت تفصیلی پهنه جغرافیایی جهان اسلام، معرفی ادبیات و هنر در جهان اسلام، سازمانهای سیاسی و اجتماعی مسلمانان عالم، چهره ها، آداب و رسوم و آیینهای ملل مسلمان است.

تعداد مقالات منتشر شده در مجلد بیستم 293 مقاله است که ذیل 251 مدخل اصلی تدوین شده و 65 مدخل در این مجلد، ارجاعی است. ازمجموع مقالات منتشر شده، 292 مقاله تألیفی و یک عنوان ترجمه و تلخیص از دائرة المعارف اسلام است. میانگین تعداد کلمات مقالات درجلد بیستم 2100 کلمه و مجموع کلمات آن بالغ بر 600 هزار کلمه است. جلد بیستم دانشنامه جهان اسلام در قطع رحلی و 912 صفحه منتشر شده است.

برخی از مدخلهای مقالات مجلد بیستم عبارت­اند از: امام رضا(ع)، رصدخانه، رضا عباسی(موزه)، رضاع، رطل، رفیق حریری، رکن رابع، رکوع، رمز(در ادبیات)، رمضان، رنگ، روم شرقی، رند، رواق، روایت حدیث، روح، روحانیت، روز، روزنامه خاطرات اعتماد السلطنه، روزنامه رسمی، روزه، روسیه(مسلمانان)، روشنفکری(در ایران و سایر کشورهای جهان اسلام)، روضه خوانی، رؤیا (در فلسفه و عرفان)، رؤیت هلال، رویه قضایی، رهبانیت، زین العابدین رهنما و رهی معیری.