روش های تحقیق یکی از الزامات پژوهش های علمی در علوم مختلف است. بسیاری از صاحب نظران روش های تحقیق در علوم انسانی را متفاوت از علوم طبیعی می دانند، همان طور که بسیاری دیگر روش های تحقیق علوم طبیعی را در علوم انسانی کاربردی می دانند و دسته سومی معتقد به استفاده از هر دو روش هستند.
دکتر باقر ساروخانی از اساتید برجسته دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، در 2 مجلد به مباحث مرتبط با «روش های تحقیق در علوم اجتماعی» پرداخته اند:
- جلد نخست: اصول و مبانی
جلد دوم: بینش ها و فنون
کتاب با نثری روان و بلیغ نگاشته شده است و از مفصل بندی خوبی برخوردار است.
فصول مختلف جلد اول به شرح زیر است:
1- شناخت، علم، روش فصل اول: شناخت و شیوه های آن فصل دوم: علم، هدفها و کارکردهایش فصل سوم: روش شناسی فصل چهارم: انواع روش
2- عناصر اساسی تحقیق فصل اول: مفاهیم فصل دوم: فرضیه ها فصل سوم: متغیرها فصل چهارم: طرح تحقیق فصل پنجم: نمونه گیری
3-روشهای جمع آوری یا تنسیق اطلاعات فصل اول: مشاهده و انواع آن فصل دوم: مصاحبه و انواع آن فصل سوم: روشهای اسنادی فصل چهارم: تحلیل محتوی فصل پنجم: روشهای موردی فصل ششم: تک نگاری
4- سنجش و اندازه گیری فصل اول: مقیاسها فصل دوم: طیفها
5- پردازش و تحلیل داده ها فصل اول: کدگذاری فصل دوم: جدول سازی فصل سوم: فنون ترسیمی فصل چهارم: تبیین و نظریه سازی