در بخش اول با عنوان بازاریابی اینترنتی، شرکت های هرمی و آثار و پیامدها ابتدا با پرداختن به بحث بازاریابی اینترنتی و تجارت الکترونیک و بیان معایب و مزایای آن، خواننده را با این تجارت نوپیدا آشنا میسازد و این نکته را یادآور می گردد که در فعالیت های شبکه ای از طریق اینترنت، هم راه برای فعالیت سالم اقتصادی هموار است و هم برای فعالیت ناسالم.
در ادامه، فصل دوم از این بخش به طور خاص با بیان اقسام شرکت های هرمی و شیوة عملکرد آنها به موضوع شناسی دقیق این شرکت ها می پردازد و در این رهگذر تفاوت و تشابه این شرکت ها با بازاریابی سالم شبکه ای و تجارت الکترونیک نیز روشن میگردد. منابع اصلی نوشته در این موضوع شناسی علاوه بر تحقیقات موجود، گفتگوهای حضوری با فعالان و باورمندان به فعالیت سالم این شرکت ها بوده است و سعی شده اطلاعات به دست آمده بدون قضاوت قبلی، این قسمت از تحقیق را به سامان برساند.
موضوع شناسی از آنجا اهمیت ویژه میابد که بسیاری از مقالات موجود به دلیل نداشتن شناخت کافی از موضوع مورد بحث نتوانسته اند احکام فقهی و حقوقی آن را هم به خوبی تبیین نمایند. آثار و پیامدهای حضور این شرکت ها در کشورهای جهان سوم هم در فصل سوم این فصل بیان شده است.
بخش دوم از این تحقیق به بررسی حقوقی شرکت های هرمی اختصاص یافته که ضمن بیان وضعیت شرکت ها در حقوق و نحوه فعالیت آنها، در فصل های بعد برخورد کیفری با این شرکت ها را مدنظر قرار داده و ماده واحده الحاقی به قانون مجازات اخلال گران نظام اقتصادی کشور را که به قانون منع از فعالیت شرکت های هرمی شهرت یافته، بررسی میکند. پرداختن به نقاط ضعف این قانون از مباحث این بخش است.
از آنجا که نگاه فرا ملی به شرکت های هرمی و مواضع کشورهای دیگر و سازمانهای بین المللی هم در این خصوص راه گشاست و در تبلیغ شرکت های هرمی از آن بهره فراوان گرفته شده، به طور گذرا این مباحث نیز در حد نیاز مطرح شده است. آنچه در این دو بخش مطرح میشود معرفی شرکت های هرمی و موضع قانونگذار در این خصوص است که البته گفته میشود: مخالفان با فعالیت های شرکت های هرمی شناخت دقیقی از این فعالیت ها ندارند و موضع قانوگذار نیز نه بر مبنای حکم شرعی و فقهی که برخاسته از ناسالم بودن اقتصاد کشور است.
برای پاسخ به این ادعا بخش سوم این تحقیق سامان یافته است که به نقل و نقد و بررسی آرای مخالفان و موافقان با فعالیت شرکت های هرمی از موضع فقه میپردازد و تحت عنوان نگاهی فقهی به عملکرد شرکت های در نهایت به ترجیح ادله مخالفان و مجاز نبودن اینگونه فعالیت ها به لحاظ فقهی دست مییابد. پایان بخش این تحقیق استفتاهایی است که هم موافقانی با این فعالیتها دارد و هم مخالفان که البته مبانی هر یک از این اقوال نیز در متن تحقیق بررسی دقیق شده است.
در مجموع دغدغه اصلی تحقیق آن است که ضمن توصیه بر فراهم آوری زمینه تجارت الکترونیک در کشور راه های سوء استفاده از این دستاورد بشری را هم بیان و بررسی نماید و در نهایت موضع فقهی و دینی را که تأثیر به سزایی در جامعه ایرانی دارد، بیطرفانه و با توجه به استدلال های مخالفان و موافقان بررسی کند.