تربیت، گوهر وجود انسان را تراش می دهد و لوح روح او را نقش می زند و شاکله وی را شکل می دهد. در مکتب توحیدی انبیاء، تمام ارکان نظام تربیتی از مبانی و اهداف تا روش ها و ابزارها با محوریت منشأ هستی و سرچشمه خیر و حقیقت و زیبایی، تعریف و تنظیم می گردد. در نظام ارزش گذاری انبیاء دو ارزش در طول هم برای انسان مطرح است: ارزش «ایمان و تزکیه نفس» و ارزش «اصلاح جامعه و خدمت به خلق». بدین ترتیب نیمرخ انسان طراز دین با تعبیر «مؤمن خدوم» ترسیم می گردد. نسبت میان این دو بعد و صورت بندی نگاه جامع تربیتی اسلام توأم با هشدار نسبت به خطرات و آسیب های اخلاقی حرکت های اصلاحی و لزوم آمادگی روحی برای مواجهۀ با آن، موضوعی است که مؤلف ره سپرده و مجاهد این کتاب با بیانی بدیع بدان پرداخته است.
عناوین اصلی کتاب عبارتند از: فصل اوّل:چیستی و چرایی آمادگی روحی و پرورش معنوی فصل دوم:رابطه ساحت اندیشه و منطق بندگی فصل سوم:رابطه ساحت عاطفی با خطوط بندگی فصل چهارم:رابطه ساحت اراده با اخلاق بندگی فصل پنجم:ابزارهای پرورش روحی