در این پژوهش که ویژگی برجسته آن رویکرد حقوقی به تاریخ تمدن اسلامی است سعی دارد به بررسی و شناخت نظام قضایی ایجادشده از سوی پیامبر اکرم (ص) بپردازد و سیر تحول آن در بازه زمانی چهل سال پس از هجرت را مورد بررسی قرار دهد؛ دوره ای که از جهات متعدد در سیر تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، اهمیت و حساسیت بسیاری دارد.
این کتاب شامل چهار فصل ذیل می باشد: 1- کلیات 2- نظام قضایی در عصر نبوی (ص) 3- نظام قضایی در عصر خلفای سه گانه 4- نظام قضایی در عصر علوی