رساله در موسیقی درمانی

این رساله نگاشته خواجه عبدالرحمن بن سیف الدین غزنوی از دانشوران سده دهم هجری است که براساس دو نسخه خطی کتابخانه میبدی و کتابخانه مجلس تصحیح شده است.

اثر حاضر برگرفته از آثار موسیقیدان بزرگ ایرانی، عبدالقادر مراغی است. با این تفاوت که صرفاً مباحث درمان بیماری های مختلف با موسیقی، از آثار این دانشمند بزرگ، استخراج و در این مختصر جمع آمده است. همچنین نیم نگاهی به آثار صفی الدین ارموی دیگر موسیقی دان ایرانی داشته است.

نسخه حاضر، که تألیف آن متعلق به قرن دهم و عصر صفویه می باشد، از جمله نسخ نادر در موسیقی است که مؤلف آن با اقتباس از آثار عبدالقادر مراغی و صفی الدین ارموی اقدام به تهیه و تألیف آن نموده است. بیان دستگاه ها و مقام ها و گوشه ها در آواز، همان است که در آثار مراغی دیده می شود.

مولف این رساله، خواجه عبدالرحمن بن سیف الدین غزنوی است که از زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست و تنها می دانیم که در قرن دهم می زیسته و اهل غزنین بوده است.

نسخ خطی موجود از این رساله در سال 1332 و 1334 قمری به دست عبدالرحمن بن فکری سلجوقی کتابت و توسط محمد ارشد، برادر کاتب تصویرگری شده است.

آنچه این رساله را از دیگر کتب و رسایل هم طراز خود در علم موسیقی متمایز می سازد بیان خاصیت درمانی علم موسیقی در درمان و رفع بعضی امراض است که میتواند کاربردی و مفید باشد. دیگر شاخصه آن مصور بودن آن است به تصاویری که محتوای آن در علم موسیقی است. این رساله دارای پانزده تفسیر نقاشی شده با رنگ های گرم و شاد می باشد.

نسخه میبدی که از کتابخانه شخصی ناصر میبدی به دست آمده است که به شماره 572 ثبت و فهرست آن به تازگی از سوی مجمع ذخائر اسلامی منتشر شده است و برخی از نسخ نفیس آن نیز عکس برداری و دیجیتال سازی گردیده که در مرکز احیای میراث اسلامی در قم موجود است.

نسخه دیگر آن در کتابخانه مجلس شورای اسلامی به شماره 8268 موجود است که کاتب و راسم تصاویر هر دو نسخه مزبور یکی هستند.