اثر پیش رو، پژوهشی در مورد نقش ادیان توحیدی به ویژه دین اسلام در ایجاد و اصلاح اندیشه و تمدن در جامعه بشری است.
در ابتدای این اثر کلیاتی در مورد فکر و ابعاد مختلف منطقی و فلسفی آن مطرح شده و مفهوم اندیشه از نظر دین و اقسام آن بررسی شده است.
آنگاه تاریخچه ای از معرفت به ویژه معرفت دینی و فراز و نشیب های آن در ادیان مختلف توحیدی اعم از اسلام، مسیحیت، یهودیت و شرایع سایر انبیای الهی ارایه شده و نقش این ادیان در تأسیس تمدن های بشری مورد بحث و بررسی تاریخی قرار گرفته است. در همین زمینه نویسنده به تمدن سازی دین اسلام اشاره نموده و برخی از نسبت های ناروا به این دین را مورد نقد و ارزیابی قرار داده است. وی برای اثبات تمدن سازی اسلام به نمونه هایی از راهکارهای دین اسلام برای از بین بردن فقر، اصلاح کج اندیشی ها، اولویت بندی نیازها، مبارزه با ظلم و ستم و برخی از مسایل سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و اقتصادی اشاره نموده و برخی از تمدن های ایجاد شده توسط مسلمانان را معرفی کرده است.