یکی از مهم ترین تحولات تاریخی در ایران زمین، ورود اسلام و اختلاط آن با فرهنگ و تمدن ایران و تاثیر متقابل این دو بر یکدیگر در سده های متمادی بوده است. عناصر حیات بخش اسلامی چنان با فرهنگ ایرانی، هم آغوش شد که نام «فرهنگ ایران اسلامی» به خود گرفت،. هرگونه تلاشی برای تفکیک دو هویت ملی و دینی، محکوم به شکست است. نسل سخت کوش و فرهیخته کنونی، با آگاهی از درهم تنیدگی این دو هویت، راه را بر کسانی که در صدد تقابل این دو حوزه هستند، خواهد بست.
اثر حاضر به بنیادهای معنوی و زمینه های تاریخی اسلام و آشنایی نظری با علل و عوامل پیدایش فرهنگ و تمدن اسلامی و علل انحطاط مسلمین پرداخته است.