موضوع کتاب پیش رو، بیان ابعادی از تاریخ تمدن اسلامی از منظر متفکران اسلامی و غربی و مقایسه دیدگاه های آنان در این زمینه است. در این اثر سعی شده است دو نوع نگاه متفاوت در مورد تاریخ تمدن اسلامی منعکس شده و نوع نگرش اندیشمندان غربی در مورد تعصبی بودن و خشن بودن دین اسلام و آموزه های اسلامی، مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. نویسنده ابتدا به بیان آداب گفتگو و معیارهای آزادی اندیشه و عقیده پرداخته و لزوم بالا بردن ظرفیت و تحمل طرف مقابل را در گفتگو مورد تأکید قرار داده و مبانی نقد سازنده و منصفانه را بیان کرده است. آن گاه وی به نقدهای وارد شده بر تمدن اسلامی و آموزه های اسلام توسط منتقدان غربی اشاره کرده و دیدگاه آنان مبنی بر پیشرفت دین اسلام با شمشیر و خشونت را مورد نقد و ارزیابی قرار داده است. وی در ادامه به تعامل علمی اسلام با بیگانگان در عصر ترجمه اشاره کرده و نقش مسلمانان در پیشرفت علوم و فنون مختلف در قرن سوم هجری به بعد و ترویج و رونق دادن علومی مانند: فلسفه، منطق، طب، جغرافیا، معماری، شیمی، تاریخ نگاری، ریاضیات، نجوم، صنعت، ادبیات، آداب شهرنشینی، وضع حقوق و قوانین مدنی و در نهایت ایجاد تمدن بزرگ بشری را از منظری تاریخی بررسی نموده است.