هدف اصلی کتاب حاضر این است که به بیان شروط انسجام بخش و نوسازانه ای بپردازد، که در آگاهانه ساختن بیداری دینی لازم است. دستیابی به این هدف متضمن بررسی دو گونه ی اساسی از این شروط است که یکی تحت عنوان «تجربه» و دیگری تحت عنوان «تعقل» قرار گرفته است. درباره ی شروط تجربه باید چنین گفت: در بیداری اسلامی راهی برای دستیابی به انسجام وجود ندارد، مگر راهیابی به ژرفای تجربۀ ایمانی و نفوذ عمیق در آن. دربارۀ شروط تعقل نیز باید گفت که راهی برای دستیابی به تجدد در بیداری اسلامی یافت نمی شود، مگر توسل به چارچوب بندی، سامان دهی و تاسیس این تجربۀ ایمانی عمیق به وسیلۀ جدیدترین و قوی ترین آن ها در مجهز ساختن ما به اسباب زایش فکری.
عناوین بخش های مختلف کتاب به شرح ذیل است: (باب نخست) عقل مجرد: - دو مقدمۀ عقل مجرد - حدود ویژۀ عقل مجرد - محدودیت های عام عقل مجرد (باب دوم) عقل مسدد و آفات آن: - دو مقدمه در باب عقل مسدد - ممارست فقهی و آسیب های اخلاقی عقل مسدد - ممارست سلفیه و آسیب های علمی عقل مسدد (باب سوم) عقل مؤید و کمال های آن: - ممارست صوفیه و کمالات تحفیفی عقل مؤید - فعالیت صوفیه و کمالات اخلاقی سازی عقل مؤید - چکیده ای دربارۀ قوانین مراتب عقلانیت