عکاسی بی هوا: رویکردی نامتعارف در عکاسی خیابانی

عکاسی کاندید که در این کتاب تحت عنوان عکاسی بی هوا به آن پرداخته شده است، شکلی از عکاسی است که عکاس در آن به موضوعات انسانی خود نزدیک می شود و پیش از آن که افراد واکنشی خودآگاه به دوربین نشان دهند، تصویر آن ها را ثبت می رساند. عکاسی بی هوا که اغلب در عکاسی خیابانی نمود می یابد، از حدود دهه ی 1930 وجود داشته و جایگاه خود را در عکاسی خیابانی معاصر تثبیت کرده است.

کتاب «عکاسی بی هوا» توسط فردی نیمه حرفه ای آماتور نوشته شده است. «لوتارد» ادعا می کند رویکرد او نسبت به عکاسی، رویکردی نامتعارف است. عکاسی بی هوا به شکل کلاسیک، معمولاً در طول تاریخ بر روی افراد سرشناس تمرکز کرده است تا به واسطه آن مخاطب بیشتری را مجذوب خود کند.

اما لوتارد با عکاسی از عامه مردم از این قید خارج شده است و تصاویر ثبت شده از رفتارهای روزمره را در اختیار مخاطبان خود، یعنی همان سوژه های عکس هایش، قرار می دهد. او برای عکاسی ارزش مادی قائل نیست و به عکس به عنوان یک اثر ستودنی نمی نگرد؛ بلکه بیشتر در جست و جوی راهی برای پایداری ارتباط انسان و حتی برقراری این ارتباط قطع شده، در سطح گسترده است. شاید به این منظور باشد که او علاوه بر عکس هایش تجربیات خود را نیز در اختیار مخاطب قرار می دهد، مخاطبی که با گسترش روزافزون عکاسی دیجیتال، قادر به ثبت هر چه دقیق تر اطراف خود می باشد و آنچه لوتارد از او می خواهد نیز همان به نمایش گذاشتن و بازگرداندن تصاویر ثبت شده به جامعه است.

احتمالا عکاسی خیابانی در ایران هم مانند سایر کشورها با نگرشی دوگانه روبروست؛ گروهی این گرایش از عکاسی را می پذیرند و مشغول به فعالیت می شوند، گروهی آن را رد کرده و ضدارزش می خوانند. اما اینکه در جامعه ما کدام یک از این دو رویکرد، جریان غالب شود، به همت جامعه عکاسان بستگی دارد و هنوز قابل پیش بینی نیست. مطمئناً با گشایش این مجرا در جریان عکاسی روز ایران، زمینه مطالعه و تحقیق درباره نمود این نوع عکاسی در فرهنگ و مناسبات اجتماعی و ژورنالیستی خواهد بود. بنابراین مشاهده اینکه عکاسی خیابانی و بطور ویژه عکاسی بی هوا در فرهنگ کشورمان پذیرفته شده یا به عنوان ضدفرهنگ شناخته خواهد شد، خالی از لطف نیست.

کتابی که در دست دارید به بهانه عکاسی خیابانی ولی با هدف نگاهی دوباره به زندگی و تدبر در آن ترجمه شده است و اینکه انسان ها با تمام تمایزاتی که برای همدیگر قائل شده اند، بیشتر از آنکه قابل تصور باشد به یکدیگر شباهت دارند. به زبان ساده عکاسی خیابانی روایتگر شباهت ها است.

توماس لوتارد در پاسخ به پرسش «چرا این کتاب را نوشتم» می نویسد: «دلایل متعددی برای نوشتن این کتاب وجود دارد. «عکاسی بی هوا» را برای خودنمایی و یا صرفاً برای نوشتن یک کتاب منتشر نساختم. ابتدا وبلاگ نویسی را شروع کردم و متوجه شدم مردم آن را می خوانند و مشتاقند که بیشتر بدانند. برخی حتی نوشتن یک کتاب را هم توصیه می کردند. این تلاش تنها شروعی کوچک بود که هرروز جدی تر می شد. کتابی که هم اکنون در دست دارید، مجموعه ای از برداشت ها و حاصل تجربیاتم در زمینه عکاسی خیابانی است که نشان می دهد چگونه به عنوان یک عکاس، حرفه ای تر عمل کنیم.»