فلسفه تاریخ

کتاب فلسفه تاریخ نوشته کریم مجتهدی است و به طور مفصل به بحث مهم فلسفه تاریخ پرداخته است. این کتاب در انتشارات سروش منتشر شده است.
نویسنده معتقد است: فلسفه ی تاریخ به معنای عام کلمه، یعنی تصوری که اقوام مختلف در امکنه و ازمنه ی متفاوت از سرنوشت و از گذر حوادثی که بر آنها رخ میی داده، داشته اند. به این معنا فلسفه ی تاریخ (صرف نظر از این مطلب که اصطلاح را ولتر در قرن هجدهم به کار برده باشد یا نه ) هم قدمت دارد و هم عمومیت.
به هر ترتیب در هر نقطه ای از جهان هم قومی چه از لحاظ اعتقادات دینی خود و چه به نحو دیگر، تصوری در مورد سرنوشت خود داشته اند و سرگذشت خود را بر آن اساس می فهمیده اند.
فلسفه تاریخ به معنای اخص کلمه یعنی نظریه هایی که بیشتر در عصر جدید - احتمالا از قرن هفدهم میلادی به بعد - درباره ی تاریخ مکتوب بیان شده است. به این معنی فلسفه ی تاریخ نه قدمت دارد و نه عمومیت و خاص فرهنگهای عصر جدید است. با این که در اواخر قرن بیستم و در مرحله ای که «پسامدرن» گفته می شود، از اهمیت آن به مراتب کاسته شده است.

خلاصه ای از فهرست کتاب فلسفه تاریخ:

فصل نخست: فلسفه ی تاریخ در سنت فرهنگی چین
فصل دوم: اعتقادات دینی در هندوستان و مساله تاریخ
فصل سوم: اسطوره و مفهوم سرنوشت در فرهنگ یونان باستان
فصل چهارم: تاریخ و فلسفه ی آن از نظرگاه مورخان یونانی و رومی دوره ی باستان
فصل پنجم: فلسفه ی تاریخ بر حسب سنت انبیا
فصل ششم: یک نمونه از فلسفه ی تاریخ در معارف اسلامی
فصل هفتم: ژان باتیست ویکو
فصل هشتم: منتسکیو
فصل نهم: هردر و نظرگاه خاص او در فلسفه ی تاریخ
فصل دهم: ملاحظاتی در فلسفه تاریخ هگل
فصل یازدهم: نظر چند متفکر دیگر در فلسفه ی تاریخ